مقصود از مفاهيم باطنى قرآن، معارف عميقى است كه در پس ظواهر الفاظ، مراد و مقصود اصلى خداوند متعال است. شناخت صحيح اين معارف، ويژه پيامبر صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام آن بزرگوار است، چنان كه در روايتى از امام على عليه السلام آمده:

سَلونى عَنِ القُرآنِ فَإِنَّ فِى القُرآنِ عِلمَ الأَوَّلينَ وَالآخِرينَ، لَم يَدَع لِقائِلٍ مَقالًا، ولا يَعلَمُ تَأويلَهُ إلَّااللَّهُ وَالرّاسِخونَ فِى العِلمِ، ولَيسوا بِواحِدٍ، ورَسولُ اللَّهِ صلى الله عليه و آله كانَ واحِداً مِنهُم عَلَّمَهُ اللَّهُ سُبحانَهُ إيّاهُ، وعَلَّمَنيهِ رَسولُ اللَّهِ صلى الله عليه و آله، ثُمَّ لا يَزالُ فى بَقِيَّتِهِ إلى‌ يَومِ القِيامَةِ.[1]

از من، از قرآن بپرسيد؛ چرا كه دانش اوّلين و آخرين، در قرآن است. [قرآن‌] براى هيچ گوينده‌اى [جاى‌] سخن نگذاشته است و تأويل آن را جز خدا و استواران در دانش، كسى نمى‌داند و اينان، يك نفر نيستند. پيامبر خدا صلى الله عليه و آله يكى از ايشان بود كه خداوند سبحان، آن را به او آموخت و پيامبر خدا صلى الله عليه و آله هم آن را به من آموخت و [تأويل قرآن‌] در فرزندان [معصومِ‌] او تا روز قيامت، باقى خواهد ماند.

بنا بر اين، آشنايى با تفسير باطنى قرآن و تبيين لايه‌هاى عميق حقايق اين كتاب آسمانى، تنها از طريق اهل بيت عليهم السلام امكان‌پذير است.

5. پيكار با تفسيرهاى ناروا

يكى از نگرانى‌هاى اصلى پيامبر خدا صلى الله عليه و آله نسبت به آينده امّت، اين بود

[1]. تأويل الآيات الظاهرة: ج 2 ص 555، تفسير فرات: ص 68، كتاب سليم بن قيس: ج 2 ص 942، بحار الأنوار: ج 24 ص 179 ح 11.