برخوردار باشند، سر به عصيان نخواهند گذاشت و به نابه‌هنجارى‌ها روى نخواهند آورد. در برابر، اگر از انديشه‌هاى صواب بهره‌مند نباشند و خلأ فرهنگى و علمى در بين آنها حاكم باشد، زمينه روى آوردن به بزهكارى در آنان بيشتر خواهد بود. امام صادق عليه السّلام مى‌فرمايد:

لست أحبّ أن أرى الشّابّ منكم إلّا غاديا فى حالين: إمّا عالما أو متعلّما، فإن لم يفعل، فرّط، فإن فرّط ضيّع فإن ضيّع أثم و إن أثم سكن النّار و الّذى بعث محمّدا بالحقّ.[1]

براى جوان، نمى‌پسندم مگر اين‌كه يا عالم باشد و يا در حال فراگيرى علم. اگر چنين نباشد و معرفت صحيح در بين نباشد، جوان در عمل، به كارهاى افراطى كشيده مى‌شود، هستى خود را تباه مى‌سازد و در دوزخ ساكن مى‌گردد.

ب- عوامل اجتماعى و محيطى‌

يكى ديگر از عوامل مهم انحراف جوانان كه شايد بتوان آن را پس از عامل «خانواده»، مهم‌ترين عامل دانست، «جامعه» و محيط اطراف است.

«پرون»،[2] بر اين باور است كه رفتار آدمى را نبايد ناشى از طبيعت فرد دانست؛ بلكه بايد آن را معلول روابط با محيط مادى و اجتماعى به شمار آورد كه بر رفتار انسان تأثير مى‌گذارند و آن را شكل مى‌دهند. ازاين‌رو نبايد طبيعت انسان را متأثّر از ساختار محيط موجود ندانست. حتى نبايد تمايلات عمده‌اى مانند: ميل به صيانت ذات و حفظ نژاد را به طبيعت بشر نسبت داد؛ زيرا كسانى كه به خودكشى مى‌پردازند و دچار انحراف جنسى هستند، متأثّر از عوامل اجتماعى‌اند. اين گوناگونى فرهنگ‌ها، معيارها و ارزش‌ها، به تفاوت‌هاى محيط مادى و عوامل اقتصادى و تماس با اقوام ديگر و پيشامدها بستگى دارد.[3]

[1]. الأمالى، طوسى، ص 303؛ بحار الأنوار، ج 1، ص 170، ح 22.

[2]..Peroum

[3]. روان‌شناسى اجتماعى، ج 1، ص 381.