- كه همراه با سركشى است- و خوددارى‌اى كه به دليل مشكلات روحى- روانى است، وجود دارد. در اين‌جا ممكن است سركشى، به اين معنا باشد كه زن، عمدا و براى تضييع حقوق مرد و از روى پرخاشگرى، حاضر به آميزش نيست. از طرفى، گفتگو و قهر كردن هم با او مؤثّر واقع نشده، پس به آخرين وسيله تضمينى، متوسّل مى‌شود تا بدين وسيله، زن بترسد و از عصيان و نافرمانى، دست بكشد.

آيه، شامل چه كسانى است؟

نكته ديگرى كه بايد در اين زمينه روشن شود، اين است كه آيا اين آيه، تمام زنان را شامل مى‌شود يا عده خاصى را دربرمى‌گيرد؟

تمكين، در سه مرحله: آراستگى، آماده‌سازى و آميزش، از حقوق جنسى زوجين محسوب مى‌شود كه در متون حديثى، انجام دادن هرسه مرحله، از جمله وظايف جنسى زن و شوهر شمرده شده است و تفصيل آن، در آخر همين فصل خواهد آمد.

مسلما زن هم به‌طور طبيعى، نياز جنسى دارد و از ارضاى آن لذّت مى‌برد (هر چند تمايل او به علّت مسائل پيرامونى، محدودتر از مرد است) و بر فرض كه در ابتداى ازدواج، حياى زن، او را مانع از عرضه خود به شوهر باشد، ولى اين امتناع، با امتناع از روى سركشى، متفاوت است و واضح است كه آيه، شامل اين نوع خوددارى نمى‌شود.

بنابراين، آيه عام نيست و نظر به موارد ويژه‌اى دارد. پس در چه مواردى زن از انجام دادن عمل آميزشى خوددارى مى‌كند، آن هم خوددارى همراه با سركشى؟ چند حالت در اين زمينه وجود دارد كه زن از انجام دادن عمل جنسى خوددارى مى‌كند؛ ولى باز هم در همه اين موارد، همراه با سركشى نيست. اين موارد، عبارت‌اند از:

1. بيمارى‌هاى جسمى (بيمارى دستگاه تناسلى): بيمارى‌هايى وجود دارند كه در آنها، مقاربت دردناك مى‌شود و به اين علت، زن، تمايلى به عمل زناشويى پيدا نمى‌كند. در اين حالت، زن عذر دارد و شامل مورد نشوز نمى‌شود.

2. بيمارى‌هاى جنسى با منشأ روانى (مثل سردمزاجى): تعدادى از بيمارى‌هاى جنسى‌