دوستى، و محبّت خداى سبحان، اصلى‌ترين پايه تكامل مادّى و معنوى، و دنيوى و اخروى انسان است.[1]

مهم‌ترين نكته‌اى كه از جمع‌بندى احاديث تأكيدكننده بر دوستى در راه خدا و براى خدا، مى‌توان به دست آورد، اين است كه دوستى براى خدا، تنها راه رسيدن به جامعه آرمانى مبتنى بر محبّت است و جز از اين طريق، عداوت و فساد و تباهى، از زمين ريشه‌كن نخواهند شد و جامعه بشر، به زندگى دلخواه نخواهد رسيد.

ريشه عداوت‌

اگر دشمنى‌ها و تباهى‌ها را در سطح جهان با دقّت ريشه‌يابى كنيم، به اين نقطه مى‌رسيم كه اساس همه فتنه‌ها و فسادها خودخواهى است. جنگ‌ها، خونريزى‌ها، جنايت‌ها، زشتى‌ها و پليدى‌ها و همه رذايل اخلاقى و عملى، ريشه در خودخواهى انسان دارند[2] و اگر اين اصلى‌ترين ريشه فتنه‌ها علاج شود، عداوت، جاى خود را به محبّت مى‌دهد و جامعه بشر، طعم شيرين محبّت را خواهد چشيد.

مبدأ محبّت‌

علاج خودخواهى، خداخواهى است.[3] انسان، تا خداخواه نشود، از خود تهى نمى‌گردد و تا از خود تهى نگردد، نمى‌تواند حقيقتاً ديگرى را دوست بدارد. از اين رو در حديث قدسى آمده است:

يَابنَ آدَمَ! كُلٌّ يُريدُكَ لِأَجلِهِ وَ أنَا اريدُكَ لِأَجلِكَ.[4]

اى فرزند آدم! هر كسى تو را به خاطر [نياز و منفعت‌] خود مى‌خواهد، در حالى كه من [بى‌نياز مطلقم و] تو را به خاطر خودت مى‌خواهم.

[1]. ر. ك: دوستى در قرآن و حديث: بخش اوّل و دوم.

[2]. ر. ك: دوستى در قرآن و حديث: ص 431( تحقيقى در بنياد محبّت خدا) و ص 439( درمان دنيادوستى).

[3]. ر. ك: دوستى در قرآن و حديث: ص 441( رمز خودسازى).

[4]. ر. ك: دوستى در قرآن و حديث: ص 391 ح 933( من دوستت دارم، پس دوستدارم باش).