6. عبدالرحمن ابن زياد، مبارز/ قصه‌گو، اهل دمشق/ شمال آفريقا، ناقل احاديث فضل الجهاد از ابن انعام، وفات 777/ 161- 772/ 156.

7. حبيب بن ابى ثابت، اهل كوفه، قصه‌گو، وفات در سال 737/ 119 يا 739/ 122.

8. ابوحازم، اهل دمشق، قصه‌گو، او از مبارزى سورى نقل مى‌كند، وفات 761/ 144- 750/ 133.

9. عبدالرحمن ابن يزيد، اهل سوريه، ناقل احاديث فضايل الجهاد از ابن جابر، وفات 770/ 153.

10. عبدالكريم ابن حارث، اهل مصر، زاهد، وفات 753/ 136.

11. ثابت البُنانى، اهل بصره، زاهد/ قصه‌گو، وفات 744/ 127- 740/ 123.

ساختار و درونمايه اين احاديث‌[1]

اين احاديث را بر حسب اجزاى آنها مى‌توان به دو گروه تقسيم نمود. گروه اوّل هفت حديث نخست را در برمى‌گيرد (كتاب الجهاد شماره‌هاى 24- 20، 63 و 132). اين هفت حديث شكلى ساده دارند و صريح‌اند كه دو [مضمون‌] ثابت در آنها تكرار مى‌شود:

الف- حضور حوريان بهشتى و تشويق پرشور آنان در خلال نبرد و بدون آگاهى قهرمانان صورت مى‌گيرد؛ ب- رسيدن به حوريان بلافاصله پس از مرگ قهرمانانه.

دو [مضمون‌] متغير در كنار مضامين ثابت اين روايات قرار مى‌گيرند كه عبارتند از:

ج- حوريان جامه‌هاى بسيار نازكى به تن و يا همراه دارند (شماره‌هاى 1، 3، 4، 5- شماره‌هاي 20، 22، 23 و 24 از كتاب الجهاد؛ د- شباهت (از لحاظ سيماى ظاهرى) بين حوريان و همسر زمينى شهيد.

مطالبى درباره حديث شماره 3 (- شماره 22 و 63 از كتاب الجهاد) لازم به ذكر است. اين حديث نسبت به بقيه شكل روايى مبسوطترى دارد. در اينجا مضامين‌

[1]. جهت بررسى اين موضوعات و درونمايه‌ها، به اين اثر رجوع داشتم:

V. Propp, Morphology of the Folk- Tale, Trans. L. Scott. Austin/ London: University of Texas Press, 9691.