توضيح مى‌دهد. سپس، وارد بحث «ايجاز» و «اطناب» در خطابه شده و پس از تعريف اين دو واژه و كاربردهاى آن در ادبيات عرب، صورت و كيفيت ايجاز و اطناب در اين خطابه‌ها را شرح داده، و سپس به بحث از ايجاز و اطناب در خطابه‌هاى نهج البلاغه مى‌پردازد. وى، در اين مقام خطابه‌هاى امام را از نهج البلاغه نقل كرده، و نكات بلاغى و ادبى اين خطبه‌ها را از كتب ادبى و شروح توضيح داده و نكته‌هاى ايجاز و اطناب آن را بيان نموده است.

39. البديع فى رسائل الإمام على عليه السلام‌

، عبدالرضا عطاش، كارشناسى ارشد زبان و ادبيات عرب، دانشگاه آزاد اسلامى قم، استاد راهنما: دكتر محمّد على آذرشب، استاد مشاور: دكتر فيروز حريرچى، بى تا، 260 ص.

بررسى نكات بديعى در نامه‌هاى امام على عليه السلام، موضوع اين رساله است، كه از مقدمه و سه فصل تشكيل يافته است:

فصل اوّل را به بررسى زندگانى امام على عليه السلام، و بلاغت وى در سخن و نوشتار اختصاص داده است.

در فصل دوم، مقدارى در باره بلاغت و علم بديع بحث مى‌كند.

در فصل سوم- كه در باره نامه‌هاى امام عليه السلام است- پس از بررسى نامه‌هاى موجود امام عليه السلام در كتب مختلف، آنها را به پنج قسمت تقسيم كرده، و در پنج باب توضيح داده كه عبارت‌اند از: نامه‌هاى امام عليه السلام به خانواده‌اش، نامه‌هاى امام عليه السلام به حاكمان و كارگزارانش، نامه‌هاى امام عليه السلام به سردارانش، نامه‌هاى امام به مردم شهرها، نامه‌هاى امام خطاب به دشمنانش.

سبك وى، در موضوع‌بندى بدين صورت است كه نخست اين موضوعات را با الهام از كتاب شناخت موضوعى نهج البلاغه، تأليف محمّد دشتى، استخراج و دسته‌بندى نموده است. سپس، كلمات و الفاظ غريب در هر نامه را، پس از استخراج از معاجم لغت، در پاورقى درج نموده است.

در مرحله بعد- كه مشكل‌ترين بخش اين رساله است- جناس، طباق، سجع و اقتباس در هر نامه را مشخص كرده، و به تطبيق بديعى آن پرداخته است. كار ديگر وى در رساله، تعليقات و شروحى است كه نگارنده از كتب مختلف جمع‌آورى كرده، و ذيل هر نامه ارائه نموده است.