در قسمت ديگر اين بخش، هفت مورد از موانع استجابت دعا را بر شمرده، و آنها را توضيح داده است.

بخش سوم، با عنوان دعا و ذكر آغاز مى‌شود. تعريف لغوى و اصطلاحى «دعا»، شرايط مقدماتى تحقق نيايش از نظر آيات و روايات، تعريف لغوى «ذكر»، مراتب ذكر، فوايد و نتايج اصلى و فروعى دعا و ذكر، از ديگر مباحث اين بخش است.

در بخش چهارم، نمونه‌هايى از مضامين دعاها و جنبه‌هاى تربيتى آن را توضيح مى‌دهد، و ضمن بيان اسما و صفات الهى و تقسيم اين اسما به حقيقى و مجازى، فرق بين صفات جماليه و جلاليه را بيان مى‌دارد. در ادامه، آثار بيدارى يا شناخت حيات برتر را توضيح مى‌دهد.

446. نقش عقل در تربيت از ديدگاه قرآن و حديث‌

، فرح آقا محسنى، كارشناسى ارشد علوم قرآن و حديث، دانشكده اصول دين قم، استاد راهنما: دكتر محمّد على مهدوى‌راد، استاد مشاور: دكتر احمد عابدى، 1384، 184 ص.

نگارنده، در اين پژوهش‌نامه تنها به اين مسئله پرداخته كه آيا از ديد كتاب و سنّت، عقل در تربيت نقش دارد يا خير؟ و اثبات كرده كه نقش دارد، اما به اين كه نقش عقل چگونه است، نپرداخته است. وى، شئون عقل را نيز مورد بررسى قرار داده، تا روشن شود كه نقش تربيتى عقل از كدام قدرت عقل منشعب شده است.

وى، در پنج فصل به تبيين اين مسئله پرداخته است:

كلّيات بحث، شامل تعريف موضوع تحقيق، اهمّيّت موضوع، اهداف تحقيق، سابقه تحقيق، فرضيه‌هاى تحقيق و روش تحقيق، مطالب فصل اوّل را تشكيل مى‌دهد.

در فصل دوم، نقش عقل در تربيت، از منظر برون‌دينى را بررسى نموده است، مفهوم عاقل بودن انسان، معناى تربيت‌پذيرى انسان، و اين كه آيا عقل نقشى در تربيت دارد يا نه؟ از مطالب مورد بحث نگارنده در اين فصل است.

موضوع عقل وتربيت در فضاى دينى را در فصل سوم آورده، و پس از تفسير «عقل» در اين چارچوب، از نظر لغت و اصطلاح كلامى و اخلاقى، عقل در قرآن و تفسير، و عقل در حديث را با ويژگى‌ها و ماهيّت عقل و ويژگى‌هاى عاقل بيان كرده و در آخر اين فصل، به تبيين معناى «تربيت» از ديدگاه لغت ودين اسلام پرداخته است.

در فصل چهارم، وارد بحث تربيت‌پذيرى عقل شده و در اين جهت، عنايت قرآن و سنّت را به اصل پرورش عقل، عوامل مؤثر در سقوط عقل، و همچنين ابعاد اين موضوع‌