اقسام آن، و رابطه علم خداوند با اين دو، رابطه اين دو با تغييرناپذيرى در طبيعت، جبر و اختيار و رابطه آن با بحث قضا و قدر، عناوينى چون نظريات وجود جبر قانون عليت و قضا و قدر، آزادى و اختيار انسان، تقدير و اراده انسانى، در اين قسمت به چشم مى‌خورد. وى در قسمت ديگر اين فصل، نظرات مفوّضه در باب تفويض و همچنين نظرات شيعه را در قول به امر بين الامرين مطرح كرده و با استناد به آيات و روايات معصومان عليهم السلام اين فصل را پايان داده است.

فصل دوم، در باره بداء است. نظر شيعه در مورد بداء، معناى بداء، تأثير اعمال در تغيير سرنوشت از منظر آيات و روايات، اختلاف نظر در باب معناى بداء، اجل و اقسام آن را در اين فصل مطرح ساخته است.

فصل سوم، پيرامون دعاست. تبيين معناى واژه «دعا» و كاربرد آن، فوائد دعا كردن و اجابت دعا و شرايط آن، از جمله مسائل مطرح شده در اين فصل است.

270. دين و دنيا در «نهج البلاغه»

، حسين غفورى، كارشناسى ارشد پيوسته الهيات و معارف اسلامى و ارشاد، دانشگاه امام صادق عليه السلام، استاد راهنما: حجة الاسلام سيّد حسن مصطفوى، اساتيد مشاور: دكتر حميد بهرامى و حجة الاسلام محمّد دشتى، 1371، 202 ص.

بررسى ارزش و جايگاه واقعى دنيا در اسلام، با عنوان رابطه دين و دنيا از ديدگاه امام على عليه السلام، انگيزه اصلى نگارنده اين تحقيق است، كه در پنج بخش بدان پرداخته است:

پس از يك مقدمه به منظور آشنايى بيشتر با دين و دنيا در نهج البلاغه، بخش اوّل رساله را به كلّياتى در باب دين و دنيا اختصاص داده است. تعاريف لغوى و اصطلاحى «دين»، و ويژگى‌هاى آن از ديدگاه امام على عليه السلام از مطالب اين بخش است.

در بخش دوم، به‌بررسى صفات واقعى دنيايى كه در آن زيست مى‌كنيم پرداخته.

در بخش سوم، رابطه بين دين و دنيا را بيان كرده است. توضيح صفات دنياى ناپسند از نظر پيامبر صلى الله عليه و آله و ائمه، در ادامه اين بخش آمده است.

بخش چهارم را، به بيان مفهوم زهد اختصاص داده و آن را به عنوان سلاح برنده دين در مقابله با دنياپرستى مطرح كرده، و اهمّيّت و نقش آن را در ايجاد موازنه بين دين و دنيا نشان داده است.

در بخش پايانى، به شيوه مقابله امام على عليه السلام با انديشه دنياپرستى مى‌پردازد.