حد در تحول روحى- اخلاقى انسان از نظر اسلام مؤثر است؟ چه ارتباطى بين ذكر و اطمينان قلبى در قرآن و احاديث معصومان عليهم السلام بيان شده است؟ غفلت نسبت به پروردگار چه نتايج روحى- اخلاقى درپى دارد؟ ديدگاه مفسّران و علماى برگزيده، در مورد آيات و احاديث ذكر چيست؟

اين موضوع، در پنج فصل رساله اين محقق عرضه شده:

در فصل اوّل و دوم، در ارزش و اهمّيّت موضوع و سوابقى از مطالعات، و منابع اصلى برگزيده را مورد نقد و بررسى قرار داده است.

در فصل سوم، چگونگى و حيطه تحقيق خود را عنوان كرده است.

در فصل چهارم- كه شامل دو بخش است- يافته‌هاى خود را عرضه نموده: بررسى مفهوم ذكر، با دلايلى از قرآن و روايات، با توجّه به تفاسير برگزيده و شرح احاديث، تأثيرات مختلف ذكر، اسوه‌هاى متعالى ذكر، عوامل بازدارنده ذكر، راه كسب اين خُلق متعالى، نقطه مقابل ذكر يعنى غفلت و تأثيرات آن، تأثير غفلت در جهان امروز و راه گريز از آن، از مطالب اين دو بخش است.

در فصل پنجم، نتايج مطالب عرضه شده را در چهار قسمت بيان كرده است و سپس، توصيه‌هايى در زمينه تحقيق عرضه داشته است. اين فصل در پايان، شامل كتاب‌نامه است كه شصت منبعِ مورد استفاده خود را در آن ثبت نموده است.

181. تأثير نقل و اثر بر مباحث توحيدى «الميزان»

، سيّد محمّد جواد وزيرى فرد، دكترى علوم قرآن و حديث، دانشكده علوم انسانى دانشگاه تربيت مدرس، استاد راهنما:

دكتر سيّد محمّد باقر حجتى، اساتيد مشاور: دكتر محمّد على مهدوى‌راد، دكتر محمّد على لسانى فشاركى، 1380، 249 ص.

الميزان، با روش تفسيرى قرآن به قرآن، چه رابطه‌اى با نقل و اثر دارد؟ نقل و اثر، چگونه مى‌تواند راه‌گشاى استنباط مداليل و مقاصد قرآنى باشد؟ پاسخ به اين سؤالات، انگيزه نگارنده در گردآورى اين پايان‌نامه است.

وى، اين رساله را شامل مقدمه و دو فصل، با عناوين فطرت خداشناسى و اثبات توحيد، تنظيم نموده است. در هر مبحث، پس از نقل نظر صاحب الميزان، بر اساس معيارهايى كه در مقدمه رساله آمده، تأثير نقل و اثر بر مباحث توحيدى مذكور را مورد بررسى قرار داده است.