[خداوند شما را در بسيارى از جاها يارى كرد. و نيز در روز حُنين، آنگاه كه انبوهىِ لشكرتانْ شما را به شگفت آورده بود، ولى براى شما سودى نداشت و زمين با همه فراخىاش بر شما تنگ شد و باز گشتيد و به دشمن پشت كرديد. آنگاه خدا آرامشِ خويش را بر پيامبرش و بر مؤمنان نازل كرد و لشكريانى كه آنها را نمىديديد، فرو فرستاد و كافران را عذاب كرد و اين است كيفرِ كافران.] عِبادَ اللَّهِ اتَّقُوا اللَّه! بندگان خدا، پرهيزكار باشيد! تقوا پيشه كنيد! تقوا وسيله نجات، ذخيره روز آخرت و وسيله رستگارىِ انسانها است. تقوايى كه انسان را نجات مىدهد تقوايى است كه داراى همه ابعاد يعنى تقواى عملى، تقواى اقتصادى، تقواى فكرى، تقواى سياسى و غيره باشد.
تقواى يك بعدى، انسان را به رستگارى نمىرساند.
امروز در خطبه اول، چند تذكر به برادران و خواهران و امّت شريف و عزيز و فداكارِ ايران عرض مىكنم. قبل از آن، مقدمهاى تاريخى به صورتِ گذرا خدمتِ شما عرض مى كنم.
دليل اين كه سخنانم را با مقدمهاى از تاريخ اسلام آغاز مىكنم، اين است كه گمان مىكنم كه انقلاب ما و حوادث و جريانات خوب و بد، زشت و زيبا و شيرين و تلخِ آن، شباهتِ زيادى به دوران صدر اسلام دارد.
بنا بر اين، من اشارهاى كوتاه به تاريخ بيست سه ساله پس از بعثت مىكنم تا با دقت و تأمل در آن، بتوانم درسهاى آموزندهاى براى اصلاحِ افكار و تصميمات و عملكرد خودمان بگيريم.
مطالعه و دقت در كتاب و سنت و سيره و تاريخ، مجموعهاى از حوادث منسجم و مرتب را به ما ارائه مىكند.
خلاصهاى بسيار كوتاه از تاريخ صدر اسلام، اينچنين است:
رسول الله صلى الله عليه و آله وقتى دعوت به اسلام را شروع فرمودند، در سه سالِ اوّل، دعوت ايشان به صورتِ مخفى يا نيمه مخفى بود.
پيشرفتِ دعوت تا حدودى كُند و آرام بود.
طبعاً واكنش بسيار مهمّى هم نداشت.
در آن سه سال، حركتِ جهانى اسلام زمينهسازى شد. پس از گذشت اين دوره، رسول الله صلى الله عليه و آله از طرف پروردگار مأمور شد كه دعوت را علنى كند. در ابتدا هر چند دعوت اسلامى به طور جدى و زنده از سوى رسول الله صلى الله عليه و آله و مؤمنينِ انگشت شمارِ اطراف ايشان، تبليغ مىشد، اما كفّار، مسئله را خيلى جدّى تلقى نمىكردند.