وصيتى را كه در آنها نوع حجّ معيّن نشده بجا آورد، بين انجام هر كدام‌از اقسام سه گانه حجّ مخير است، اگر چه حجّ تمتّع افضل مى‌باشد.

شرايط وجوب حجّت‌الاسلام‌

حجّت‌الاسلام با چند شرط واجب مى‌شود و بدون اجتماع همه شرايط، واجب نيست.

شرط اوّل: بلوغ؛ بنابراين حجّ بر كودك واجب نيست.

مسأله 2) اگر كسى كه بالغ نشده حجّ بجا آورد، صحيح است؛ هرچند كفايت از حجّت‌الاسلام نمى‌كند.

مسأله 3) اگر كودك مميّز براى حجّ محرم شود و هنگام رسيدن به مشعرالحرام بالغ شود، بنابر احتياط واجب كفايت از حجّت‌الاسلام نمى‌كند و چنانچه در آينده شرايط حجّ را دارا گردد بايد حجّ بجا آورد.

مسأله 4) كسى كه گمان مى‌كرد بالغ نشده و قصد حجّ استحبابى كرد و بعد معلوم شد كه بالغ بوده، حجّ او كفايت از حجّت‌الاسلام مى‌كند.

شرط دوّم: عقل؛ بنابراين حجّ بر ديوانه واجب نيست.

مسأله 5) اگر كسى در حال ديوانگى مُحرم شود و پيش از رسيدن به مشعرالحرام عاقل شود، بنابر احتياط واجب كفايت از