الف- حجّ واجب يا حجّت‌الاسلام‌

مقصود از حجّت‌الاسلام حجّى است كه در آيين اسلام بر هر مكلّفى كه مستطيع باشد واجب شده؛ اين حجّ در تمام مدّت عمر تنها يك بار واجب مى‌شود. وجوب حجّ پس از تحقّق شرايط آن فورى است؛ يعنى بايد آن را در سال اوّل بجا آورد و در صورت تأخير در سال بعد. حجّت‌الاسلام داراى سه قسم است: حجّ تمتّع، حجّ افراد و حجّ قِران.

حجّ تمتّع وظيفه كسانى است كه چهل و هشت ميل يعنى شانزده فرسنگ‌[1] يا بيشتر از مكّه معظّمه دور باشند.

حجّ تمتّع در واقع داراى دو بخش است: «عمره تمتّع» و «حجّ تمتّع». چون در فاصله ميان اين دو بخش، محرّمات احرام بر حاجى حلال مى‌شود و مى‌تواند از آنها بهره‌مند گردد، آن را حجّ تمتّع ناميده‌اند. شايد هم از آن رو آن را تمتّع ناميده‌اند كه حاجى قبل از تقرّب جستن به خداوند از طريق انجام حجّ، ابتدا با بجاى آوردن عمره و بهره‌مند شدن از آن، به خداوند تقرّب مى‌جويد.

اعمال عمره تمتّع عبارت است از: 1- احرام. 2- طواف كعبه.

[1]- با توجّه به اين كه هر فرسنگ شرعى، مقدارى كمتر از شش كيلومتر است، شانزده فرسنگ تقريباً معادل با 90 كيلو متر است