فطرى بودن حس دينى اخيراً در نوشته‌ها و گفته‌ها، زياد به چشم مى‌خورد، حتى از طرف بعضى نويسندگان و متفكرين غرب به عنوان يك عقيده و رأى اظهار شده است، ولى تا آنجا كه ما سراغ داريم پيش از قرآن كسى به اين حقيقت متوجه نبوده و قرآن است كه براى اولين دفعه پرده از روى اين حقيقت برداشته و بشر را به يكى از عالى‌ترين غرايزش كه مدت‌هاى مديد از آن غفلت داشت متوجه ساخته است.

دين و فطرت‌[1]

اعتقاد به وجود خدا و تسليم و خضوع در پيشگاه عظمت او، حقيقتى است كه انسان از دو راه به آن رسيده است:

1- راه استدلال كه مربوط به عقل است.

2- راه غريزه و احساسات دينى كه مربوط به سرشت و فطرت است، بلكه مى‌توان گفت، پيش از آن كه دستگاه عقل از روى اين حقيقت پرده بردارد، دل و وجدان انسان، از آن آگاهى كامل داشته است.

در مقاله گذشته راجع به فطرت سخن گفتيم، چون آن مقدار

[1]. اين مقاله در شماره چهارم مجله مكتب اسلام كه در فواصل اسفند 1337 و فروردين 1338. ش منتشر شده، درج گرديده است.