اين دو مورد يقيناً راجع به قرآن به كار رفته است. اما سه مورد ديگر بنابر نظر مشهور، مراد قرآن است.

15- 16. خداوند مى‌فرمايد: كافران كه به آيات الهى ايمان نمى‌آورند آيا منتظر تأويل آن هستند؟ روزى كه تأويل آن (و عاقبت كار) برسد (يعنى روز قيامت) ... هَل ينظُرون الا تَأويلَهُ يومَ ياتي تَأويلُهُ‌ و با توجه به آيه قبل كه مى‌فرمايد: وَلَقَدْ جِئْنَاهُم بِكِتَابٍ فَصَّلْنَاهُ عَلَى عِلْمٍ‌[1]، ضمير (تأويله) به كتاب باز مى‌گردد.

17. خداوند بعد از تحدى با مشركين مى‌فرمايد: وَلَمَّا يَأْتِهِمْ تَأْوِيلُهُ‌[2]؛ و هنوز تأويل آن فرا نرسيده است.

تفاوت تأويل و تفسير

بعد از روشن شدن معنا و موارد استعمال اين دو واژه اين سؤال مطرح مى‌شود كه ميان اين دو واژه چه نسبت و ارتباطى وجود دارد و اساساً آيا با هم تفاوت مى‌كنند يا خير؟ عده‌اى براين باورند كه آن دو به يك معنا هستند و هيچ تفاوتى با هم ندارند.[3] در مقابل گروهى بر اين باورند كه تفسير اعم از تاويل است.[4]

اما با توجه به معنى اين دو واژه و دقت در موارد استعمال آن، نمى‌توان گفت تأويل و تفسير به يك معناست؟ بلكه تأويل يعنى‌

[1]. سوره اعراف، آيه 52.

[2]. سوره يونس، آيه 39.

[3]. ابن جرير، تفسير طبرى، ج 6، ص 204؛ شيخ طوسى، التبيان، ج 2، ص 399.

[4]. زركشى، البرهان، ج 2، ص 285.