[1248] سؤال 140: چنانچه روزه‌دار بداند كه اگر به محلّى برود، او را مجبور به افطار مى‌كنند و به آن جا برود، حكم روزه‌اش از جهت قضا و كفاّره چيست؟ اگر پس از رفتن او را مجبور نكنند، چه طور؟

پاسخ: به مجرّد اين كه روزه‌دار قصد رفتن به آن جا را بكند، روزه‌اش باطل مى‌شود، چه او را مجبور به افطار كنند يا نكنند؛ ولى در هر صورت كفّاره ندارد.

مواردى كه هم قضاى روزه واجب است و هم كفّاره روزه‌

[1249] سؤال 141: مردى قبل از بلوغ گمانش اين بوده كه مردان فقط بعد از رسيدن به پانزده سالگى بالغ مى‌شوند و قبل از پانزده سالگى نماز و روزه‌اى به جا نياورده است؛ ولى اكنون احتمال مى‌دهد يا مى‌داند كه قبل از پانزده سالگى بالغ شده است. در اين صورت، چه وظيفه‌اى دارد؟

پاسخ: آن مقدارى كه يقين دارد بعد از بلوغ شرعى، از نماز و روزه‌اش ترك شده، قضاى آن واجب است و ظاهراً براى روزه‌هاى فوت شده، كفّاره لازم نيست، مگر اين كه جاهل مقصّر باشد و در هنگام ترك روزه، ملتفت مسأله بوده باشد.

[1250] سؤال 142: كسى كه پنج سال در ماه مبارك رمضان با داشتن توانايى، روزه نگرفته و به دليل جهل به مسأله فكر مى‌كرده كه بعداً فقط بايد قضاى روزه‌ها را بگيرد، نسبت به قضا و كفّاره، چه وظيفه‌اى دارد؟

پاسخ: بايد قضا و كفّاره، حتى كفّاره تأخير قضاى روزه‌ها را ادا كند.

[1251] سؤال 143: شخصى يقين دارد كه فردا قبل از اذان ظهر مسافرت مى‌كند و بدين جهت در شب ماه مبارك رمضان خود را جنب مى‌كند و بعد از اذان صبح غسل مى‌نمايد و نماز مى‌خواند و سپس به مسافرت مى‌رود. آيا چيزى بر عهده اين شخص مى‌آيد يا نه؟ اگر با