روز قيامت به‌شدت روشن مى‌شود؛ و از نگاه گروهى ديگر، در قيامت نورى همراه آنان خواهد بود.[1]

نشانگان اسلام‌

اين احتمال نيز وجود دارد كه مراد، سيماى اسلام ونشانه‌هاى آن است كه در دنيا آثار آن را مى‌بيند، هرچند خودشان با چشم، قابل ديدن نيستند؛ مانند: حسن معاشرت، خضوع، خشوع و تواضع.[2]

در پيوند دو ديدگاه نخست مى‌توان گفت از آنجا كه خداوند در توصيف اثر سجده در سيماى آنان اختصاص به زمانى خاص را مد نظر قرار نداده است، پس تمامى اوقات دنيوى و اخروى را در برمى‌گيرد؛ در دنيا اثر اسلام در آنها ديده مى‌شود كه همان خشوع، زهد و خلق نيكو و آثار اداى واجبات و مستحبات است و در آخرت هم سفيدى مواضع وضوء و سجده آنان است كه مى‌درخشد و روشن و سفيد است.[3]

گَرد عبادت‌

درباره نشانه و اثر سجده مى‌توان آن را آثار سجده بر خاك و زمين دانست كه در چهره آنها در دنيا نمايان است؛[4] زيرا آنان بر خاك سجده مى‌كنند نه بر روى پارچه و لباس؛[5] يا اثرى كه در چهره نمازگزاران در

[1]. جامع البيان، ج 13، ص 142.

[2]. همان، ص 143.

[3]. همان، ص 144- 145.

[4]. همان، ص 144؛ مجمع البيان، ج 10، ص 192.

[5]. مجمع البيان، ج 10، ص 192.