نوشتن هر مطلبى، علاوه بر از بَر شدن، فايده مهم ديگر آن، افزايش اطمينان است. از آن‌جا كه نوشتن، درصد خطا و فراموشى را به شدّت كاهش مى‌دهد، موجب اطمينان و افزايش اعتماد به نفس در انسان مى‌گردد. امام صادق (ع) در اين باره مى‌فرمايد:

القَلبُ يتَّكلُ عَلَى الكتابَةِ.[370]

دل، بر نگارش تكيه مى‌كند.

پرسيدن‌

پرسيدن، يكى ديگر از عوامل موفّقيت در آموختن است. در زندگى، پرسش‌هاى فراوانى براى انسان پيش مى‌آيد. هنگام آموختن نيز ممكن است كه ابهام‌هايى براى او به وجود آيد و راه برطرف ساختن آن‌ها، پرسيدن است. بدون پرسش، راهى براى دست يافتن به دانش و تبديل جهل با دانايى، وجود ندارد. رسول خدا (ص) در اين باره مى‌فرمايد:

العِلمُ خَزائِنُ وَ مِفتاحُهَا السُّؤالُ، فَاسأَلوا رَحِمَكمُ اللهُ؛ فَإِنَّهُ يؤجَرُ أربَعَةٌ: السّائِلُ، وَ المُتَكلِّمُ، وَ المُستَمِعُ، وَ المُحِبُّ لَهُم.[371]

دانش، گنجينه است و كليد آن، پرسش. پس- خدا رحمتتان كند-، بپرسيد كه به چهاركس، پاداش داده مى‌شود: پرسشگر، گوينده، شنونده، و دوستدار آن‌ها.

يكى از موانع پرسيدن، خجالت كشيدن يا كم‌رويى است. امام زين العابدين (ع) در اين باره مى‌فرمايد:

لا تَزهَد فى مُراجَعَةِ الجَهلِ، وَ إن كنتَ قَد شُهِرتَ بِتَركهِ.[372]

از پرسيدن درباره نادانسته‌ها، كوتاهى مكن؛ هرچند به دانش، نامَور شده باشى.

كسى كه بخواهد دانشى را بياموزد، نبايد از پرسيدن، شرم كند. البته پرسيدن، خود آدابى دارد كه اگر رعايت نشود، نتيجه عكس مى‌دهد. لذا شايسته است كه در ادامه به اين بحث بپردازيم:

[370]. همان، ح.

[371]. همان، ح 952.

[372]. همان، ح 962.