الفصل الثاني: حِكمَةُ الصَّلاةِ

الكتاب:

«أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْرِي»[57].

7. رسول اللّه صلى الله عليه و آله: إنَّما فُرِضَتِ الصَّلاةُ ... لإقامَةِ ذِكرِ اللّهِ‌[58].

8. الإمام عليّ عليه السلام: فَرَضَ اللّهُ الإِيمانَ تَطهيرًا مِنَ الشِّركِ، و الصَّلاةَ تَنزيهًا عَنِ الكِبرِ[59].

9. هِشامُ بنُ الحَكَمِ: سَأَلتُ أبا عَبدِ اللّهِ عليه السلام عَن عِلَّةِ الصَّلاةِ فَإِنَّ فيها مَشغَلَةً لِلنّاسِ عَن حَوائِجِهِم و مَتَعَبةً لَهُم في أبدانِهِم، قالَ: فيها عِلَلٌ، و ذلِكَ أنَّ النّاسَ لَو تُرِكوا بِغَيرِ تَنبيهٍ و لا تَذَكُّرٍ لِلنَّبيِّ صلى الله عليه و آله بِأَكثَرَ مِنَ الخَبَرِ الأَوَّلِ و بَقاءِ الكِتابِ في أيديهِم فَقَط لَكانوا عَلى ما كانَ عَلَيهِ الأَوَّلونَ، فَإِنَّهُم قَد كانُوا اتَّخَذوا دينًا و وَضَعوا كُتُبًا و دَعَوا اناسا إلى ما هُم عَلَيهِ و قَتَلوهُم عَلى ذلِكَ، فَدَرَسَ أمرُهُم و ذَهَبَ حينَ ذَهَبوا، و أرادَ اللّهُ تَبارَكَ و تَعالى أن لا يُنسيَهُم أمرَ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه و آله فَفَرَضَ عَلَيهِمُ الصَّلاةَ يَذكُرونَهُ في كُلِّ يَومٍ خَمسَ مَرّاتٍ يُنادونَ بِاسمِهِ،

و تَعَبّدوا بِالصَّلاةِ و ذِكرِ اللّهِ لِكَي لا يَغفُلوا عَنهُ و يَنسَوهُ فَيَندَرِسَ ذِكرُهُ‌[60].

فصل دوّم: حكمت نماز

قرآن:

«نماز راى براى ياد من، بپا دار.»

7. پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: نماز واجب شده است ... براى بر پا داشتن ياد خدا.

8. امام على عليه السلام: خداوند ايمان را جهت پاك كردن از شرك، و نماز را براى دورى از كبر واجب كرد.

9. هشام بن الحكم: از امام صادق پرسيدم: با اينكه نماز مردم را از كار و زندگى باز مى‌دارد و تن‌هايشان را خسته مى‌كند، چرا واجب شده است؟ امام فرمود: در آن، علتهايى نهفته است. اگر مردم بدون هيچ آگاهى و يادآورى از پيامبر اكرم رها شوند و تنها به همان رسالت نخستين و حضور قرآن در ميان آنان بسنده شود، مانند امتهاى پيشين مى‌گردند كه به دين گرويدند و كتابهايى هم نوشتند و مردم را به دين خود فراخواندند و حتى براى آن جنگيدند، امّا با رفتنشان، دينشان هم رفت و اثرى از آنان باقى نماند. حال آنكه خداوند تبارك و تعالى خواست كه مردم حضرت محمّد صلى الله عليه و آله را از ياد نبرند. از اين رو نماز را بر آنان واجب كرد تا او را هر روز، پنج بار ياد كنند و نام [مباركش‌] را بر زبان آورند و به نماز و ياد خدا

فرمان داده شدند، تا غافل نگردند و او را فراموش نكنند مبادا يادش از خاطرها برود.

[57] طه: 14.

[58] عوالي اللآلي: 1/ 323/ 60؛ إحياء علوم الدين: 1/ 228.

[59] نهج البلاغة: الحكمة 252، الفقيه: 3/ 568/ 4940 عن زينب بنت الإمام عليّ عليهما السلام عن فاطمة عليها السلام، غرر الحكم: 6608.

[60] علل الشرائع: 317/ 1.