ما
مَعنَى السَّجدَةِ الاولى؟ فَقالَ: تَأويلُهُ: اللّهُمَّ إنَّكَ مِنها خَلَقتَني
يَعني مِن الأَرضِ و رَفعُ رَأسِكَ: و مِنها أخرَجتَنا، و السَّجدَةُ الثانيَةُ: و
إلَيها تُعيدُنا، و رَفعُ رأسِكَ مِنَ الثّانيَةِ: و مِنها تُخرِجُنا تارَةً اخرى،
قالَ الرَّجُل: ما مَعنى رَفعِ رِجلِكَ اليمنى و طَرحِكَ اليُسرى فِي
التَّشَهُّدِ؟ قالَ: تَأويلُهُ، اللّهُمَّ أمِتِ الباطِلَ و أقِمِ الحَقَ[698]/
4، الفقيه: 1/ 320/ 945 و فيه من قوله: «ما معنى رفع رجلك اليمنى ...»
فصل سى و يكم: حقيقت نماز
478.
احمد بن عبد اللّه: امير مؤمنان هنگام عبور از صحن «بيت اللّه الحرام»، نگاهش به
مردى افتاد كه نيكو نماز مىخواند. پس فرمود: اى مرد، حقيقت نمازت را مىشناسى؟
مرد گفت: اى پسر عموى بهترين آفريده خدا، آيا نماز حقيقتى جز عبوديت دارد؟ على
عليه السلام فرمود: بدان اى مرد، همانا خداوند تبارك و تعالى پيامبرش را به كارى
از كارها برنيانگيخته جز اينكه متشابه و تأويل و تنزيل دارد و همه اينها بر اساس
عبوديت است. پس هر كس حقيقت نماز را نشناسد، همه نمازهايش، ناقص و ناتمام است.
479.
شيخ صدوق: مردى از اميرمؤمنان پرسيد: اى پسر عموى بهترين آفريده خداوند متعال،
معناى بالا بردن دستهاى در تكبير نخست چيست؟ فرمود: معنايش اين است: خدا بزرگتر،
يكتا و بىهمتاست، مانند ندارد، با دست لمس نمىشود و حواس پنجگانه، او را در
نمىيابد.
480.
احمد بن على راهب: مردى به اميرمؤمنان عرض كرد: اى پسر عموى بهترين آفريده خدا،
معنى سجده نخست، چيست؟ فرمود: حقيقتش
اين
است: خدايا همانا تو مرا از آن يعنى از زمين آفريدى و (معناى) سربرداشتن: و ما را
از آن خارج كردى و (معناى) سجده دوّم: و به آن باز مىگردانى و (معناى) سربرداشتن
از سجده دوم: و بار ديگر ما را از آن خارج مىكنى. آن مرد گفت: (معناى) بلند كردن
پاى راست و افكندن پاى چپ در تشهد چيست؟ فرمود: حقيقتش اين است: خدايا، باطل را بميران
و حق را برپا دار[699].