مباني فلسفي، عرفاني و روايي تعليم و تربيت[251]

قهرمان مددلو[252]

چکيده

باتوجه به اهميت تعليم وتربيت و نقش سازنده آن در جنبه‌هاي مختلف زندگي و تأثيرش در شکوفايي استعداد‌هاي نسل‌جوان و بروز تحولات اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و صنعتي بر اثر آن، توجه و پرداختن ‌به تربيت، امري ضروري و لازم به شمار مي‌رود. از سوي ديگر، تأثير عميق ‌و پايدار تربيت در حفظ فرهنگ و ارزش‌هاي اسلامي ‌و ‌مذهبي ‌و انتقال آن به نسل‌هاي بعدي، شناخت مباني تعليم و تربيت و مؤلفه‌هاي آن را امري جدي و مسلّم مي‌نمايد؛ زيرا با شناخت هر يک از اين مؤلفه‌ها و ويژگي‌ها، انتخاب روش‌هاي تربيتي مؤثر ‌امکان‌پذير مي‌شود. پرسش اصلي اين مقاله، اين است که مؤلفه‌هاي فلسفي، عرفاني و روايي تعليم و تربيت، به تفکيک کدام‌اند؟براي پاسخ به اين پرسش، با استفاده از روش کتابخانه‌اي و تحليلي، ابعاد مختلف تربيت مورد بررسي قرار گرفته و عواملي مانند خليفة‌اللهي، شناخت انسان، حقيقت‌جويي، عدالت و کمال‌طلبي‌، جزو مؤلفه‌هاي مباني فلسفي تعليم و تربيت، به شمار آمده‌اند و مواردي مانند تأکيد بر اصالت باطن، حاکميت فردمحوري، مرشدمحوري و ترتب و توالي، از جمله مباني عرفاني تعليم و تربيت شناسايي‌شده‌اند. درحوزه مباني روايي، موضوعاتي همچون اعتدال، جوان‌گرايي، نرمي ‌و ملايمت و کرامت و بزرگواري و نيز داشتن ‌و فراهم‌کردن زمينه مساعد به عنوان مباني روايي‌تربيت بحث و معرفي شده‌اند.

واژگان کليدي

تعليم و تربيت، مباني روايي،مباني‌عرفاني ومباني فلسفي

* اين نگاشته، همسو با واحد «فقه الحديث» در مرکز تخصصي حديث منتشر مي‌شود.

[252]. عضو هيئت علمي دانشگاه فرهنگيان مرکز خوي. (Gmadadlou@gmail.com)