«سید محمدمومن بن علی حسینی استرآبادی»

000-1034ه-.ق.

«میر محمدمومن بن سید اشرف الدین» یا «شرف الدین علی حسینی استرآبادی»، حکیم، معمار، شاعر و ادیب اوایل سده ی یازدهم ه-. ق.، عالم و دانشمند دوره صفوی و خواهرزاده ی «میرفخر الدین سماکی» است.

«شاه تهماسب» او را برای آموزش فرزندش «شاهزاده حیدر میرزا» انتخاب کرد. اما پس از درگذشت «شاه تهماسب» و کشته شدن «حیدر میرزا»، به سال 989ه-.ق.، سید محمدمومن از ترس جان به «هندوستان» گریخت.

«قطب شاهیان» در «هندوستان» از وی استقبال کردند. «سلطان ابراهیم قطب شاه» (957-985ه-.ق.) در «دکن» سید محمدمومن را نواخت. پس از وفات وی، جانشینش، «محمدقلی قطب شاه» (989-1020ه-.ق.) محمدمومن استرآبادی را مورد احترام قرار داد.

میر محمدمومن استرآبادی در دربار «قطب شاهیان» منصب صدارت را به دست آورد و منشا خدمات بزرگی شد.

از آن جمله شهر «حیدرآباد» را تاسیس کرد. و «گلکنده» را به خوبی اداره نمود. دایره و اموال خود را برای قبور مسلمانان وقف کرد که به «دایره ی میرمومن» شهرت دارد.

باوجود اشتغال به کارهای اجرایی و مدیریتی، از تحقیق و تالیف بازنماند و آثار ارزشمندی از خود برجای نهاد.

میر محمدمومن سرانجام به سال 1043ه-.ق. در «حیدرآباد» درگذشت و در دایره ی وقفی خودش مدفون گشت.

آثار:

1. اختیارات قطب شاهی

کتاب «اختیارات قطب شاهی» به زبان فارسی است.

نسخه های خطی:

1 نسخه ی خطی در «کتابخانه ی سالار جنگ دکن» موجود است.

نسخه های چاپی:

چاپ نشده است.

2. اوزان و مقادیر (مقداریه) (میزان المقادیر)

میر محمدمومن این اثر را با استفاده از کتاب های پزشکی و فقهی، در بیان اوزان و مقادیر شرعی نوشته است.

کتاب در یک مقدمه، یک فصل و یک خاتمه تنظیم شده است. مقدمه در بیان مقصود از تالیف اثر را به عهده دارد. فصل کتاب در دوازده مقدار مشهور سخن گفته و خاتمه شامل فوائدی در این زمینه است.

نسخه های خطی:

1 نسخه ی خطی در «کتابخانه ی آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره)» به شماره 10376 در 151 برگ موجود است.