«حسین (حسن) خضر شاه استرآبادی»

قرن 9ه-.ق.

ادیب، شاعر و خوش نویس قرن نهم ه-. ق.، از بزرگ‌زادگان «استرآباد» و معاصر «امیر علی شیر نوایی» بود. او خط نستعلیق را نزد «مولانا جعفر» آموخت و خود با تمرین فراوان به مقام استادی دست یافت.

از شرح احوال «خواجه حسین خضرشاه» بیش از این مطلبی در دست نیست. تنها آگاهی ما از او این است که در «استرآباد» دیده به جهان گشود و هم در آنجا زیست و زندگی را بدرود گفت.

قبرش را روبروی مسجد جامع «استرآباد» گزارش داده‌اند. اما از تاریخ تولد و وفات او خبری به دست نیامد. زمان حیاتش نیز قرن نهم و گاهی دهم ذکر شده است.

در نام خضرشاه استرآبادی نیز اختلاف است. به گفته‌ی «بیانی»، نام وی در برخی نسخه‌ها «حسن» ضبط شده است.

گفته می‌شود در قرن نه یا ده، شاعر دیگری در «استرآباد» زندگی می‌کرد که «خضرشاه» شهرت داشت. تخلّص او در شعر «فانی» بود. نامش «خواجه محمد» و شاید معاصر «سام میرزای صفوی» محسوب می‌شد.

آثار:

1. دیوان

نسخه های خطی:

هیچ گزارشی از نسخ خطی آن در دست نیست.

نسخه های چاپی:

چاپ نشده است.

2. مثنوی زید و زینب

گویا این مثنوی بر وزن و سبک «لیلی و مجنون» «نظامی گنجوی» سروده شده است.

نسخه های خطی:

هیچ گزارشی از نسخ خطی آن در دست نیست.

نسخه های چاپی:

چاپ نشده است.

3. مثنوی لیلی و مجنون

نسخه های خطی:

هیچ گزارشی از نسخ خطی آن در دست نیست.

نسخه های چاپی:

چاپ نشده است.

منابع:

اثرآفرینان 2/349؛ احوال و آثار خوش نویسان 1/175-176؛ تاریخ ادبیات در ایران، صفا 4/172؛ تاریخ نظم و نثر در ایران 1/344؛ تذکره ی روز روشن 199، 241؛ ترجمه مجالس النفائس 38، 211-212؛ دانشنامه هنرمندان ایران و جهان اسلام 212؛ دایرهالمعارف تشیع 7/155؛ الذریعه 9/296، 297، 803 و 12/89 و 18/392 و 19/197، 277؛ شعرای مازندران و گرگان 102؛ فرهنگ سخنوران 192، 311؛ فهرست واره کتابهای فارسی 3/1676.