«آشفته ی استرآبادی»

قرن 10ه-.ق

یکی از شاعران قرن دهم ه-. ق. در «استرآباد»، آشفته ی استرآبادی است. او در شاعری و قصّهخوانی شهرتی بسزا داشت.

بنا به نوشتهی معاصرش، «سام میرزا» در «تحفه ی سامی» آشفته ی استرآبادی در شاعری و قصّهخوانی خوش ذوق و سخنش خالی از اثر نبود.

«هدایت» نیز او را در «گلزار جاویدان» معروف به آشفته ی قصهخوان و صاحب طبع موزون دانسته است.

نبود آگاهی از شرح زندگانی، تحصیلات و تاریخ ولادت و وفات شاعر، سبب شده است که همه به کلی گویی بپردازند.

بظاهر هیچ کدام از تذکرهنویسان، شرحی از زندگانی و آثار وی در اختیار نداشتند. از اینرو به ذکر تخلّص و یک نمونه از اشعارش بسنده کردهاند.

لیکن «آقابزرگ» در «الذریعه» آشفته ی استرآبادی را در زمرهی شاعران صاحب دیوان برشمرده است.

اگر آشفته ی استرآبادی، دیوانی هم ترتیب داده بود، اینک جز یک بیت شعر، اثر دیگری از وی در دست نیست و مانند بسیاری از دیوانهای شاعران «ایران»، از بین رفته است.

نمونه شعر:

به دور ماه خطش تا خط بنفشه دمید

قدم ز رَشک خطش چون قد بنفشه خمید

آثار:

دیوان شعر

دیوان آشفته ی استرآبادی برجای نمانده و فقط اشعاری از آن در تذکره ها نقل شده است.

نسخه های خطی:

هیچ نسخه ی خطی به دست نیامد.

نسخه های چاپی:

چاپ نشده است.

منابع:

تحفه سامی 141-140؛ الذریعه 9/7؛ فرهنگ سخنوران 6؛ گلزار جاویدان 1/17.

«آقا کوچک مشفق استرآبادی»

قرن 13ه-.ق

«مشفق استرآبادی» نیز از شاعرانی است که دیوانش برجای نمانده و آگاهی درستی از شرح زندگانی او در دست نیست.

مشفق که در قرن سیزدهم ه-. ق. میزیست، با «میرزا مهجور استرآبادی» و «رضا قلی خان هدایت» معاصر بود.

شاعر اخیر، در تذکرهی «مجمع الفصحا» مینویسد: «ملاقاتش روزی نگردید.» سپس یک بیت شعر از او نقل کرده و نامش را «آقا کوچک» دانسته است. به نظر میرسد «آقا کوچک» لقب یا شهرت و «مشفق» نیز تخلّص شعری وی بوده است.

چنانچه «محمود میرزا» در «سفینه» او را اهل «استرآباد» و مشهور به «آقا کوچک» معرفی کرده است.

وی مینویسد: «در رسوم عاشقی گویند هنرور و از رموز محبت باخبر»

«میرزا محمدصالح استرآبادی» در «شرح حال علما و ادبای استرآباد» شرح حال میرزا مشفق و میرزا مهجور