روزشمار شمسی - حائری، علی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : روزشمار شمسی نویسنده : حائری، علی جلد : 1 صفحه : 674

_ هجوم روس ها به تبریز و گیلان پس از اولتیماتوم به دولت ایران (1290 ش)[1]

_ درگذشت «استاد ابوالحسن صبا» موسیقی دان ایرانی (1336 ش)[2]

[1] پس از اولتیاتوم روسیه به دولت ایران برای اخراج مورگان شوستر، کارشناس اقتصادی آمریکایی در ایران، دولت ایران این اولتیماتوم را در 28 آذر 1290 ش پذیرفت. اما پذیرش ذلت بار اولتیماتوم روس ها که به امید پایان یافتن زیاده خواهی ها و بهانه گیری های دولت روسیه انجام گرفت، نه تنها مشکلی را حل نکرد، بلکه دامنه تجاوزات آنها را گسترش داد. در این میان، شهر تبریز که به علت مقاومت دلیرانه در برابرعناصر وابسته به روس ها از جمله محمدعلی شاه، بیش از دیگر شهرها مورد خشم روس ها بود، در سحرگاه این روز برابر با 29 ذی حجه 1329 ق، آماج حملات قزاق های روس قرار گرفت. روس ها به بهانه بی احترامی پاسبان نظمیه تبریز به مامور روسی، کشتار مردمِ شهر را آغاز نمودند و نقاط حساس شهر را به تصرف خود درآوردند. سپس به تاراج اموال مردم و قتل آنان پرداخته و هرگونه مقاومتی را با تفنگ پاسخ دادند. روس ها در روزهای بعد این جنایات خود را ادامه داده و در دهم دی ماه آن سال برابر با عاشورای 1330 ق، ثقه الاسلام تبریزی، عالم بزرگ شهر را به دار زدند. همزمان با تبریز، روس ها به گیلان نیز یورش بردند و جنایات مشابهی را رقم زدند. آنان به هر کس که مشکوک می شدند، می کشتند و از ارتکاب هرنوع ظلم و خشونت، دریغ نکردند. در این حال مردم رشت بنابر فتوای مراجع، از خرید کالاهای روسی و انگلیسی خودداری می کردند و از مقاومت در برابر نیروهای روس، غافل نبودند. اما روس ها این استقامت عمومی را با قتل مردم به طرق مختلف پاسخ دادند.
[2] استاد ابوالحسن صبا، در سال 1281 ش در تهران به دنیا آمد. وی از نوادگان فتحعلی خان صبای کاشانی، ملک الشعرای دربار فتحعلی شاه قاجار بود. پدر ابوالحسن نیز با نام کمال السلطنه، طبیبی هنرمند و هنردوست بود و منزلش محفل ارباب ذوق و موسیقی محسوب می شد. ابوالحسن صبا موسیقی را از کودکی نزد پدر و دیگر استادان این هنر فراگرفت و به تکمیل معلومات خود در این زمینه پرداخت. هنر استاد صبا، تنها در نوازندگی خلاصه نمی شد، بلکه علاوه بر نواختن، به نقاشی، ادبیات و پرورش گل نیز علاقه بسیار داشت. وی در طول سال های تحصیل در محضر استادانی همچون میرزا عبداللّه، درویش خان، علی اکبر شاهی و علینقی وزیری، در نواختن سه تار، کمانچه، ویولن و ضرب و... به استادی دست یافت. صبا در 1308ش از طرف وزیری، به مدیریت مدرسه صنایع ظرفیه رشت منصوب شد و تعداد زیادی از آهنگ های محلی را جمع آوری کرد. او سال ها در ارکستر موسیقی ملی، ارکستر نوین رادیو، ارکستر شماره یک و گل های رادیو نوازندگی کرد و هنر خود را به نمایش گذاشت. صبا صاحب روش خاصی در نواختن ویولن بود و مکتب ویژه ای برای این ساز بنیاد نهاد. همچنین از محضر درس او شاگردان بسیاری استفاده کردند که علی تجویدی، مهدی خالدی، روح اللّه خالقی و حبیب اللّه بدیعی از آن جمله اند. او با کاوش و تفحص در ابعاد و زوایای موسیقی سنتی ایران، طرح هایی نو به وجود آورد. همچنین تدوین و تألیف ردیف های موسیقی سنتی ملی، یکی دیگر از تلاش های استاد بود. علاوه بر این ها، استاد ابوالحسن صبا کتاب هایی تحقیقی درباره شناسایی سازهای ایرانی و تاریخچه آنها به نگارش درآورده است که سه دستور ویولن، سنتور و سه تار و قطعات ضربی از آن جمله اند. استاد ابوالحسن صبا سرانجام در 29 آذر 1336 در پنجاه و پنج سالگی درگذشت.

نام کتاب : روزشمار شمسی نویسنده : حائری، علی جلد : 1 صفحه : 674

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست