مبحث دوّم: احكام مساقات‌

مساقات قرارداد خاصى است ميان صاحب درختان كاشته شده، از قبيل خرما، مو و هر درخت ديگر، با شخص ديگرى، بر اين اساس كه آن شخص اين درختان را آب بدهد، قلمه بزند، گرده افشانى كند و ديگر خدمات لازم را انجام دهد، در مقابل، بخشى از ميوه هاى آن درختان از آنِ او باشد.

(مسأله 2209) در مساقات پنج شرط بايد رعايت شود:

1) بنابر احتياط واجب ميوه به صورت درصدى (مثل يك سوّم، يك چهارم و امثال آن) در ميان مالك و باغبان تقسيم شود.

(مسأله 2210) اگر مالك يا باغبان علاوه بر سهم خود، چيز ديگرى را نيز براى خود اختصاص دهد و در ضمن قرارداد شرط كند مانعى ندارد. با ضوابطى كه در مسأله 2196 گفته شد.

2) مدّت تعيين شود، نهال هايى كه مورد قرارداد است مشخص گردد، ابزار، ادوات، وظيفه و هزينه كود و سمّ و امثال آنها معلوم باشد كه بر عهده كيست.

3) موضوع مساقات نهال هاى كاشته شده باشد.

(مسأله 2211) اگر مورد مساقات نهال و قلمه هايى باشد كه بايد در زمين كاشته شود و محصول آن مطابق قرارداد بين صاحب زمين و باغبان تقسيم شود مانعى ندارد، جز اينكه چنين معاملهاى مساقات نمى باشد و احكام مساقات در آن جارى نمى شود.

(مسأله 2212) اگر مورد مساقات بوته هاى كاشته شدهاى باشد، كه ريشه هاى آنها در زمين استوار و پابرجا نمى شود، مانند هندوانه، خربزه بادمجان و امثال آنها، معامله صحيح است ولى از باب مساقات نمى شود.