در غير اين صورت كوتاهى كرده و ضامن است، چنانكه بحث خواهيم كرد.

(مسأله 2178) پس از بسته شدن عقد مضاربه، مالك نمى تواند شرطى را كه در قرارداد نبوده، شرط كند. مگر اينكه آن قرارداد را فسخ كند و قرارداد جديدى را با ضوابط جديدى ببندد، و اين در صورتى است كه حق فسخ داشته باشد.

(مسأله 2179) خسارت پديد آمده با سود حاصله جبران ميشود و كارگزار پس از جبران ضرر از سود استفاده ميكند، پس اگر در يك معامله 100 دينار ضرر كند و در معامله ديگرى 200 دينار استفاده كند، كارگزار فقط از يكصد دينار اضافى سهم بر ميدارد، نه از همه 200 دينار.

(مسأله 2180) اگر قسمتى از سرمايه پيش از شروع به كار و گردش يافتن مال در تجارت، تلف شود، از سود حاصله جبران نمى شود.

(مسأله 2181) ولى اگر پس از شروع به كار قسمتى از سرمايه تلف شود، اگر اين تلف شدن از پيامدهاى تجارت باشد، مثل اشتباه در حساب، نپرداختن برخى از مشترى ها، تلف شدن مال التجاره در نقل و انتقال و امثال آنها، با سود حاصله جبران ميشود.

(مسأله 2182) اگر تلف شدن برخى از سرمايه، از پيامدهاى تجارت نباشد، مثل اينكه مال به سرقت برود، يا انبار طعمه حريق شود، آيا از سود حاصله جبران ميشود يا نه؟ محلّ اشكال است، و بنابر احتياط واجب بايد مصالحه كنند، مگر اينكه شرط خاصى كرده باشند، در اين صورت مطابق شرط رفتار ميكنند.

(مسأله 2183) اگرچه سود جبران كننده خسارت و تلف ميباشد، ولى اينكه در چه مدتى آن را جبران كنند، تابع قرارداد است، پس اگر در