بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) - الخوئي، السيد ابوالقاسم

نام کتاب : بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) نویسنده : الخوئي، السيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 620

پاسخ:به نظر ما اين نظريه مردود است زيرا مفهوم سجده كه در آيه سجده فرشتگان آمده است، غير از مفهوم خضوع است و اين دو، مفهوما با هم تفاوت دارند و بدون داشتن گواه و قرينه هم نمى توان آن را بدين معنى تفسير كرد. علاوه بر اين روايات فراوانى دلالت مى كنند بر اين كه چون فرزندان آدم، به خداى خود سجده مى كنند، شيطان سخت ناراحت مى شود و گريه بلندى سر مى دهد و اين روايات مى رساند: سجده اى كه خداوند فرشتگان را به آن مأمور ساخت و شيطان از آن فرمان سرپيچى نمود، به همان معناى معروف و به معناى اصلى سجده مى باشد كه بندگان براى خدا انجام مى دهند و شيطان از ديدن آن ناراحت مى گردد چه آن كه مى بيند انسان با انجام دادن عملى از فرمان خدا اطاعت مى كند و به پيشگاه او تقرب مى جويد ولى شيطان با ترك آن از اطاعت پروردگارش سرباززد و از درگاه وى رانده شد.
2- مى گويند: سجده فرشتگان براى خدا بود و مأموريت داشتند كه در اين سجده آدم را قبله خويش قرار داده و به سوى وى سجده كنند چنان كه مى گويند نماز بايد به سوى قبله خوانده شود و خداوند براى تجليل و تعظيم آدم به فرشتگان دستور داد كه رو به سوى آدم نموده و سجده اى براى خدا انجام دهند.
پاسخ: به عقيده ما اين نظريه نيز مردود است زيرا اين تأويل و توجيه با ظاهر آيات و رواياتى كه در موضوع سجده بر آدم وارد شده است، منافات و مخالفت دارد بلكه اين تأويل با صراحت آيه شريفه نيز مخالف است.
زيرا بنا به صراحت آيه شريفه، شيطان به اين جهت از سجده بر آدم ابا و امتناع ورزيد كه به خيالش از آدم برتر و شريف تر است و اگر منظور از آن سجده، همان سجده براى خدا بود و آدم تنها جنبه قبله بودن داشت، در اين صورت گفتار شيطان (أَ أَسْجُدُ لِمَنْ خَلَقْتَ طِيناً) آيا براى كسى كه از خاك آفريده اى، سجده كنم ، معنى نداشت زيرا چه بسا مى شود كه سجده كننده اشرف و برتر از چيزى باشد كه در موقع عبادت خدا آن را قبله خويش قرار داده است.
3- عده اى مى گويند: چون سجده براى آدم به فرمان خدا بود، پس انجام دادن آن براى خدا و

نام کتاب : بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) نویسنده : الخوئي، السيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 620

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست