بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) - الخوئي، السيد ابوالقاسم

نام کتاب : بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) نویسنده : الخوئي، السيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 59

سكوت ما در برابر گفتارهاى باطل، امضاى باطل و راه دادن مطالب بى اساس در دين و آيين حق و هدايت است. بر ماست كه شريعت و قانون خود را از دروغ ها و مطالب بى اساس حفظ كنيم و همانند مرحله حدوث و ايجاد، در مرحله بقا نيز ناظر و پشتيبان آن باشيم.
سخنى با اشاعره
بايد توجه داشت كه معجزه در نزد كسانى مى تواند دليل و گواه نبوت باشد كه به حسن عقلى معتقد باشند و در اين مرحله، حكومت عقل را بپذيرند.
ولى «اشاعره» كه اين حقيقت را منكرند و عقل بشر را بر حسن و قبح واقعى امور واقف نمى دانند، راه تشخيص و تصديق نبوت به روى آنان بسته و مسدود مى باشد.
زيرا دلالت اعجاز بر صدق نبوت و پيامبرى، از اين رهگذر است كه عقل انسان ظاهر نمودن معجزه را در دست شخص دروغگو كه تأييد و تصديق وى مى باشد، بر خداوند قبيح و ناروا و يك امر محال غير ممكن بداند و اگر عقل چنين تشخيصى را نداشته باشد و نتواند در اين مورد قضاوت و داورى كند، در اين صورت، تشخيص دادن دروغگو از راستگو براى احدى امكان پذير نخواهد بود.
اين نظريه كه: عقل از درك و تشخيص حسن و قبح و زشت و زيبايى واقعى، عاجز و ناتوان است، اشكالات و نتايج فاسد و نادرستى را در بر دارد كه يكى از آن ها مسدود بودن راه تصديق انبيا و تشخيص دروغگو از راستگو است.
فضل بن روزبهان از اين اشكال كه بر اشاعره و منكرين حسن و قبح عقلى متوجه است، چنين پاسخ مى دهد كه: كار ناروا اگرچه عقلا بر خداوند ناروا و محال نيست ولى عادت و مشيت وى بر اين جريان دارد كه معجزه را هميشه در اختيار پيامبران راستگو قرار دهد و در دست شخص دروغگو هرگز معجزه ظاهر نمى گرداند بنابراين، راه تصديق پيامبران و تشخيص دروغگو از راستگو حتى براى اشاعره نيز بسته و مسدود نخواهد بود.
اين بود خلاصه پاسخ ابن روزبهان كه آثار ضعف و سستى در آن از جهاتى پيداست زيرا:
1- عادت و روشى كه ابن روزبهان آن را در اين مورد به خدا نسبت مى دهد از امورى نيست كه با حواس ظاهرى قابل درك و حس باشد و بتوان آن را با چشم ديد و با گوش شنيد. تنها راهى كه مى توان آن را دريافت، راه عقل است كه اشاعره اين راه را به روى خود بسته اند.
زيرا در صورتى كه عقل از درك حسن و قبح امور عاجز و زبون باشد، تخلف از عادت و وعده

نام کتاب : بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) نویسنده : الخوئي، السيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 59

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست