نام کتاب : بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) نویسنده : الخوئي، السيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 233
معانى و تأويلات حروف هفت گانه قرآن براى
حروف هفت گانه، وجوه و تأويلات زيادى گفته شده كه ما مهم ترين آن ها را در
اينجا مى آوريم، سپس آن ها را ارزيابى و نقاط ضعف آن ها را روشن مى كنيم. اول: كلمات مترادف
منظور از حروف هفت گانه، الفاظ و كلمات هفت گانه اى است كه از نظر معنى،
مترادف و با يكديگر هم معنى و يا نزديك به هم مى باشند، مانند: «عجّل» و
«اسرع» و «اسع» كه هر سه كلمه تقريبا به يك معنى و متضمن معناى امر به
تعجيل و شتاب هستند كه بنا به روايات نزول قرآن به حروف و وجوه هفت گانه،
قرآن را با هريك از اين سه كلمه و كلمات ديگرى مانند آن مى توان خواند.
طرفداران اين نظريه مى گويند كه حروف و كلمات هفت گانه تا دوران خلافت
عثمان در قرآن وجود داشت ولى او دستور داد كه قرآن تنها با يك حرف و كلمه
خوانده شود و كلمات مترادف ديگر از قرآن اسقاط گردد و هر قرآنى را كه با
كلمات شش گانه ديگر غير از كلمه انتخابى نوشته شده بود، سوزانيدند و از بين
بردند.
اين نظريه را طبرى [1] وعده ديگرى از مفسرين اختيار نموده اند. قرطبى [2] و ابن عبد البر[3] نيز در
[1] تفسير طبرى، 1/ 15. [2] تفسير قرطبى، 1/ 42. [3] تبيان، 39.
نام کتاب : بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) نویسنده : الخوئي، السيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 233