نام کتاب : بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) نویسنده : الخوئي، السيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 117
6- كرويت زمين در قرآنباز يكى ديگر از اسرارى كه قرآن مجيد از روى آن پرده برداشته است، كروى بودن زمين مى باشد؛ خداوند متعال مى فرمايد: (وَأَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذِينَ كانُوا يُسْتَضْعَفُونَ مَشارِقَ الْأَرْضِ وَمَغارِبَهَا.)[1] مشرق ها و مغرب هاى پربركت زمين را به آن قوم مستضعف و ستم ديده واگذار كرديم. (رَبُّ السَّماواتِ وَالْأَرْضِ وَما بَيْنَهُما وَرَبُّ الْمَشارِقِ.)[2] او پروردگار آسمان ها و زمين و آن چه در ميان آن هاست و پروردگار مشرق ها است. (فَلا أُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشارِقِ وَالْمَغارِبِ إِنَّا لَقادِرُونَ.)[3] سوگند! به پروردگار مشرق ها و مغرب ها كه ما تواناييم.
اين سلسله آيات در عين اين كه بر متعدد بودن محل طلوع و تابش آفتاب و محل
غروب آن دلالت مى كند، بر كروى بودن زمين نيز اشاره دارد زيرا اگر زمين
كروى باشد، طلوع كردن و تابيدن آفتاب بر هر جزئى از اجزاى كره زمين مستلزم
اين است كه از جزء ديگر آن غروب بكند و در اين صورت تعدد مشرق ها و مغرب ها
بدون هيچ گونه تكلف و زحمتى، روشن و واضح مى گردد ولى در غير كروى بودن
زمين، تعدد مشرق ها و مغرب ها كه از آيه استفاده مى شود، قابل درك و مفهوم
نيست.
اما قرطبى و برخى از مفسرين، مشارق و مغارب را به مشرق ها و مغرب هاى آفتاب
كه با اختلاف روزهاى سال تغيير مى كند، تفسير كرده، تعدد مشارق و مغارب را
بدين گونه حل نموده اند.
ولى اين تفسير، خلاف ظاهر آيه بوده و قابل قبول نمى باشد زيرا كه آفتاب در
روزهاى سال، مشارق و مغارب خاص و معينى ندارد تا مورد سوگند قرار گيرد، اين
است كه بايد منظور از مشارق و مغارب، مشرق ها و مغرب هايى باشد كه در اثر
حركت و كرويت زمين و اختلاف افق ها، در نقاط مختلف زمين به وجود مى آيد.
[1] اعراف/ 137. [2] صافات/ 5. [3] معارج/ 40.
نام کتاب : بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) نویسنده : الخوئي، السيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 117