داخل بينى كند و بى‌اختيار فرو رود، قضا بر او واجب نيست.

مسأله 1690- مضمضه زياد براى روزه‌دار مكروه است و اگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو برد، بهتر است سه مرتبه آب دهان را بيرون بريزد.

مسأله 1691- اگر انسان بداند كه به واسطه مضمضه بى‌اختيار، يا از روى فراموشى آب وارد گلويش مى‌شود، نبايد مضمضه كند.

مسأله 1692- اگر در ماه رمضان، بعد از تحقيق يقين كند كه صبح نشده و كارى كه روزه را باطل مى‌كند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده قضا لازم نيست.

مسأله 1693- اگر انسان شك كند كه مغرب شده يا نه، نمى‌تواند افطار كند، ولى اگر شك كند كه صبح شده يا نه، پيش از تحقيق هم مى‌تواند كارى كه روزه را باطل مى‌كند انجام دهد.

احكام روزه قضا

مسأله 1694- اگر ديوانه عاقل شود، واجب نيست روزه‌هاى وقتى را كه ديوانه بوده قضا نمايد.

مسأله 1695- اگر كافر مسلمان شود، واجب نيست روزه‌هاى وقتى را كه كافر بوده قضا نمايد. ولى اگر مسلمانى كافر شود و دوباره مسلمان گردد روزه‌هاى وقتى را كه كافر بوده بايد قضا نمايد.

مسأله 1696- روزه‌اى كه از انسان به واسطه مستى فوت شده، بايد قضا نمايد، اگرچه چيزى را كه به واسطه آن مست شده، براى معالجه خورده باشد، بلكه اگر نيت روزه كرده و مست شده و در حال مستى روزه را ادامه داده تا از مستى خارج شده باشد بنابر احتياط واجب بايد روزه آن روز را تمام كند و بعداً قضا نمايد.

مسأله 1697- اگر براى عذرى چند روز روزه نگيرد و بعد شك كند كه چه وقت عذر او برطرف شده مى‌تواند مقدار كمتر را كه احتمال مى‌دهد روزه نگرفته قضا