مسأله 11- در حال اختيار، محل سجده بايد طورى باشد كه بتوان پيشانى را، روى آن استوار نمود، بنا بر اين سجده بر گلى كه خود را نگرفته (شل است)، بلكه بر خاكى كه پيشانى روى آن استقرار ندارد جايز نيست. و سجده بر گل در صورت استقرار پيشانى روى آن اگر چه به پيشانى بچسبد جايز است، البته در صورتى كه حائل باشد، بايد براى سجده دوم آن را برطرف نمود. و اگر فقط گلى كه خودش را نگرفته براى سجده داشته باشد، بايد بر همان گل سجده كند؛ به اين ترتيب كه پيشانى را روى آن بگذارد ولى تكيه بر آن ننمايد (و شرط استقرار ساقط است).

مسأله 12- اگر زمين و گل‌ولاى طورى است كه اگر براى سجده و تشهد بنشيند، بدن و لباسش گل‌آلود مى‌شود و جاى ديگر هم براى نماز ندارد، بنابر احوط و اقوى بايد در نماز به حالت ايستاده سجده- به صورت اشاره- و تشهد را بخواند.

مسأله 13- اگر نزد او چيزى كه سجده بر آن صحيح است نباشد، يا باشد و ليكن به جهت عذرى همچون تقيه و مانند آن نتواند بر آن سجده كند، بايد بر لباس پنبه‌اى يا كتانى سجده نمايد و اگر آن هم نباشد بايد بر لباسش كه از جنس آن‌ها نيست سجده نمايد و اگر آن هم نباشد بايد بر پشت دستش سجده نمايد و اگر بر آن هم قادر نيست بايد بر معادن سجده نمايد.

مسأله 14- هرگاه در اثناى نماز چيزى را كه سجده بر آن صحيح است از دست بدهد در وسعت وقت بايد نماز را بشكند (و پس از تهيه چيزى كه بر آن سجده صحيح است از نو نمازش را بخواند) و در تنگى وقت بر چيزهاى ديگر به ترتيبى كه (در مسأله سابق) گذشت سجده مى‌نمايد.

مسأله 15- جايى را كه نماز واجب در آنجا خوانده مى‌شود بايد استقرار داشته و نلرزد، بنا بر اين اگر در حال اختيار، در كشتى يا روى تخت يا خرمن نماز بخواند، در صورتى كه استقرار لازم را نداشته باشد، نمازش باطل است و اگر طورى باشد كه بگويند نمازگزار داراى استقرار و آرامش است، نمازش صحيح است؛ هرچند در كشتى در حال حركت و مانند آن مثل هواپيما و قطار و مانند اين‌ها باشد، البته بايد بقيه شرايط نماز مانند