responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ديوان امام نویسنده : الخميني، السيد روح الله    جلد : 1  صفحه : 26

 

از صوفيها صفا نديدم هرگز

زين طايفه من وفا نديدم هرگز

زين مدعيان كه فاش انا الحق گويند

با خودبينى فنا نديدم هرگز

 

^^^

صوفى از وصف دوست بى‌خبر است‌

صوفى بى‌صفا نمى‌خواهم‌

 

^^^

آنكه دل بگسلد از هر دوجهان درويش است‌

وانكه بگذشت ز پيدا و نهان درويش است‌

خرقه و خانقه از مذهب رندان دور است‌

آنكه دورى كند از اين و از آن درويش است‌

صوفيى كو به هواى دل خود شد درويش‌

بنده همت خويش است چسان درويش است‌

 

امام حتى عرفان نظرى و دل‌مشغولى در پيچ‌وخم مباحث و اصطلاحات را سد راه و وقوف درين مرحله را حجاب مى‌داند چنان‌كه مكرر اين معنى را در آثار خويش از نظم و نثر به كار برده و در جايى گفته‌اند:

در جوانى كه نشاط و توان بود با مكايد شيطان و عامل آنكه نفس اماره است سرگرم به مفاهيم و اصطلاحات پرزرق‌وبرقى شدم، كه نه از آنها جمعيتى حاصل شد نه حال؛ ... «اسفار اربعه»، با طول و عرضش، از سفر به سوى دوست بازم داشت؛ نه از «فتوحات» فتحى حاصل و نه از «فصوص الحكم» حكمتى دست داد، چه رسد به غير آنها.

از «فتوحاتم» نشد فتحى و از «مصباح» نورى‌

هرچه خواهم در درون جامه آن دل‌فريب است‌

بشكنيم آينه فلسفه و عرفان را

از صنم خانه اين قافله بيگانه شويم‌

فارغ از خانقه و مدرسه و دير شده‌

پشت‌پايى زده بر هستى و فرزانه شويم‌

 

^ سبك و شيوه امام و تأثير پيشينيان در آثار ايشان‌

چنان‌كه مى‌دانيم صاحب‌نظران و محققان از اهل ادب، طبق ضوابط و معيارهايى، شعر پارسى را به ادوار چهارگانه يعنى دوره‌هاى سبك خراسانى و عراقى و هندى و عصر بازگشت منقسم ساخته‌اند. هرچند اين مرزبندى به قطعيت اصول رياضى نيست اما داراى مشخصاتى است كه به‌طور كلى شيوه و سبك آثار را معين مى‌كند. با همين معيارها مى‌توان گفت شعر امام از نظر شيوه همان سبك عراقى است و آن بزرگ به همان سياق سخن گفته و به تتبع و پيروى سخنوران سبك عراقى پرداخته است. نكته درخور ذكر اينكه در شعر امام برخى كلمات و واژه‌ها آمده كه متأثر از زبان امروز و ادبيات معاصر است و از بعضى واژگان مضامينى تازه قصد شده است مانند كلمات وابسته و پناهنده در اين بيت:

وارستگان به دوست پناهنده گشته‌اند

وابسته‌اى چو من به جهان بى‌پناه شد

 

و مثل كلمه شكوفا كه در سخن متقدمان نيامده و امروز متداول است:

نام کتاب : ديوان امام نویسنده : الخميني، السيد روح الله    جلد : 1  صفحه : 26
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست