ﺳﻨﺪ ﻣﻠﯽ آﻣﻮزش 2030

آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﯽ ﻣﻬﺎرﺗﯽ

ﻣﻘﺪﻣﻪ

آﻣﻮزش ﻓﻨﯽ و ﺣﺮﻓﻪ اي ﻋﻼوه ﺑﺮ آﻣﻮزش ﻋﻤﻮﻣﯽ، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻓﻨﺎوري ﻫﺎ، ﻋﻠﻮم واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ و ﮐﺴﺐ ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎي ﻋﻠﻤﯽ و داﻧﺶ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻏﻞ در ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ را در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد. اﯾﻦ آﻣﻮزش اﻓﺮاد را ﺑﺮاي اﺣﺮاز ﺷﻐﻞ و ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر آﻣﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ، ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻬﺮه وري ﺷﺎﻏﻠﯿﻦ را در اﻧﺠﺎم ﮐﺎر اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ ﯾﺎ ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎﯾﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺨﺎرج و اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. آﻣﻮزش ﻓﻨﯽ و ﺣﺮﻓﻪ اي ﺑﻪ دو ﺻﻮرت رﺳﻤﯽ و ﻏﯿﺮرﺳﻤﯽ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﺷﻮد.

آﻣﻮزش ﻓﻨﯽ و ﺣﺮﻓﻪ اي، اﺻﻄﻼﺣﯽ اﺳﺖ ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﻓﺮآﯾﻨﺪ آﻣﻮزش، ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ آﻣﻮزش ﻋﻤﻮﻣﯽ، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻓﻨﺎوري ﻫﺎ و ﻋﻠﻮم واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ، ﮐﺴﺐ ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎي ﻋﻠﻤﯽ وداﻧﺶ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ را در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و اﻓﺮاد را ﺑﺮاي اﺣﺮاز ﺷﻐﻞ و ﮐﺴﺐ وﮐﺎر آﻣﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﯾﺎ ﮐﺎرآﯾﯽ آﻧﺎن را در اﻧﺠﺎم آﻧﻬﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ و ﯾﺎ ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎﯾﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺨﺎرج و ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ اﻓﺮاد ﻣﯽ ﺷﻮد.

ﮐﺘﺎﺑﭽﻪ ﺳﻨﺪ ﺗﻔﺼﯿﻠﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺷﺸﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﮐﺸﻮر، ﺑﻪ اﺳﺘﻨﺎد ﺗﻌﺮﯾﻒ ﯾﻮﻧﺴﮑﻮ، آﻣﻮزش ﻓﻨﯽ و ﺣﺮﻓﻪ اي و ﻣﻬﺎرت آﻣﻮزي (TVET)ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮده اﺳﺖ:

»آﻣﻮزش ﻓﻨﯽ و ﺣﺮﻓﻪ اي ﻋﻼوه ﺑﺮ آﻣﻮزش ﻋﻤﻮﻣﯽ، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻓﻨﺎوري ﻫﺎ، ﻋﻠﻮم واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ و ﮐﺴﺐ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﻋﻤﻠﯽ و داﻧﺶ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻏﻞ در ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ را در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد. اﯾﻦ آﻣﻮزش اﻓﺮاد را ﺑﺮاي اﺣﺮاز ﺷﻐﻞ و ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر آﻣﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ، ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻬﺮه وري ﺷﺎﻏﻠﯿﻦ را در اﻧﺠﺎم ﮐﺎر اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ ﯾﺎ ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎﯾﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺨﺎرج و اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.« آﻣﻮزش ﻓﻨﯽ و ﺣﺮﻓﻪ اي ﺑﻪ دو ﺻﻮرت رﺳﻤﯽ و ﻏﯿﺮرﺳﻤﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ:

اﻫﺪاف وﺳﯿﻊ آﻣﻮزش ﻓﻨﯽ و ﺣﺮﻓﻪ اي آن را از ﺣﺮﻓﻪ آﻣﻮزي ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﺮورش ﻣﻬﺎرت و داﻧﺶ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﯾﮏ ﺷﻐﻞ ﺧﺎص ﯾﺎ ﮔﺮوﻫﯽ از ﻣﺸﺎﻏﻞ اﺧﺘﺼﺎص دارد ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.

ﻫﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ در ﺗﻌﺮﯾﻒ آﻣﻮزش ﻓﻨﯽ و ﺣﺮﻓﻪاي و ﻣﻬﺎرﺗﯽ، ارﺗﺒﺎط اﯾﻦ آﻣﻮزشﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﺎزارﮐﺎر اﺳﺖ. اﯾﻦ آﻣﻮزشﻫﺎي ﭘﺮﻫﺰﯾﻨﻪ آﻧﮕﺎه واﺟﺪ وﯾﮋﮔﯽ »ﺗﻨﺎﺳﺐ« و »ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻮدن« ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪيﻫﺎي ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ ﺑﺎزار ﮐﺎر و ﺳﻤﺖ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻨﺪ. ﯾﻌﻨﯽ رﺷﺘﻪ و ﻣﻬﺎرﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ را ﺑﺮاي آﻣﻮزش آن ﺑﺴﯿﺞ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ، رﺷﺘﻪﻫﺎ و ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﻣﻮردﻧﯿﺎز ﺑﺎزار ﮐﺎر(ﻣﻠﯽ، ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﯾﺎ ﻣﺤﻠﯽ) ﺑﺎﺷﺪ و از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﮐﯿﻔﯿﺖ آﻣﻮزش ﻧﯿﺰ ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺣﺮﻓﻪاي را در ﺷﻐﻞ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در آﻣﻮزش ﮔﯿﺮﻧﺪه و ﮐﺎرآﻣﻮز ﻣﺘﺒﻠﻮر ﻧﻤﺎﯾﺪ. اﯾﻦ ﺳﺨﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ وﺟﻮد »ﮐﺎراﯾﯽ دروﻧﯽ« در اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺎﺑﻊ و »اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ﺑﯿﺮوﻧﯽ« ﻧﻈﺎم TVET در ﮐﺸﻮر اﺳﺖ.

٢٠٣