ﺳﻨﺪ ﻣﻠﯽ آﻣﻮزش 2030

ﺑﺮاﺑﺮﺳﺎزي ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﺮاي زﻧﺎن و دﺧﺘﺮان

ﻣﻘﺪﻣﻪ

ﯾﮑﯽ از ﻣﻮارد دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ آﻣﻮزﺷﯽ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ در ﺣﻮزه آﻣﻮزش اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ارﺗﻘﺎي اﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ در ﺻﻮرﺗﻬﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ آن ﻣﯽ ﺷﻮد. وﺟﻮد ﻧﺎﻋﺪاﻟﺘﯽ ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ در ﻋﺮﺻـﻪ ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ از ﺟﻤﻠﻪ آﻣﻮزش از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎي ﭘﯿﺶ رو در ﮐﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺳﺖ. ﻧﺎﻋﺪاﻟﺘﯽ ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ داراي اﺛﺮ ﻣﻨﻔﯽ ﺑـﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ي اﻧﺴﺎﻧﯽ و ارﺗﻘﺎي ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ. ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎي دﻫﻪ ﻫﺎي اﺧﯿﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎي درﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺒـﯿﻦ آن اﺳـﺖ ﮐﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري در ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ ، ﺑﻪ وﯾﮋه آﻣﻮزش زﻧﺎن ، زﻣﯿﻨﻪ ي ﻻزم را ﺑﺮاي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ رﺷﺪ اﻗﺘﺼـﺎدي ﺑـﺎﻻﺗﺮ و رﻓﺎه اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻬﯿﺎ ﻣﯽ ﺳﺎزد. از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺣﻀﻮر و ﻣﺸﺎرﮐﺖ زﻧﺎن در ﺣﮑﻢ ﻧﯿﻤﯽ از ﻧﯿﺮوي ﺑﺎﻟﻘﻮه ﮐﺎر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ ﻧﻘـﺶ ﻣﻮﺛﺮي در ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ، از ﺑﯿﻦ ﺑﺮدن ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎ و ﺷﮑﺎف ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ در ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﻗﺘﺼﺎدي و ﻧﯿـﺰ آﻣﻮزش ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﮐﺎراﯾﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﯽ اﻧﺠﺎﻣﺪ و زﻣﯿﻨﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ را ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ ﻓـﺮاﻫﻢ ﻣـﯽ ﺳﺎزد . ﻋﺪم ﺗﺤﻘﻖ ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ , رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي را ﻣﺤﺪود و در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﻣﮑﺎن ﮐﺎﻫﺶ ﻓﻘﺮ را ﻣﺨﺘﻞ ﻣﯽ ﺳـﺎزد. آﻣـﻮزش ﺑـﺎ اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﮐﻨﺪ و روش ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد و ﺑﻪ ﻣـﺎ ﮐﻤـﮏ ﻣﯽﮐﻨـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﺷﻬﺮوﻧﺪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮﯾﻢ . ﻧﻘﺶ زﻧﺎن و ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار ﻣﻬﻢ اﺳﺖ و آﻣﻮزش ﺑـﻪ زﻧـﺎن و دﺧﺘـﺮان از ﻋﻮاﻣﻞ ﮐﺎﻫﺶ آﺳﯿﺐ ﭘﺬﯾﺮي اﺳﺖ .

ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اي ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در آﻣﻮزش دﺧﺘﺮان ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ، از ﻧﺮخ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺎﻻﺗﺮي ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ . از اﯾﻦ رو ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ و ﺟﻨﺒـﻪ ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ آن در ﺣـﻮزه ﻫـﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿـﺮ آﻣـﻮزش ، ﺑﻬﺪاﺷﺖ ، دﺳﺘﻤﺰد و اﺷﺘﻐﺎل از اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺴﺰاﯾﯽ ﺑـﺮاي اﻗﺘﺼـﺎد داﻧـﺎن ﺑﺮﺧـﻮردار اﺳـﺖ. ﻋـﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴـﯿﺘﯽ آﻣﻮزﺷـﯽ اﺷـﺎره ﺑـﻪ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎﯾﯽ دارد ﮐﻪ زﻧﺎن در دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ آﻣﻮزش ، در ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎﯾﺸﺎن ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در آﻣﻮزش و اﺳﺘﻔﺎده از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻣﺘﯿﺎزي ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ﺷﺎﻧﺲ زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد دارﻧﺪ. آﻣﻮزش زﻧﺎن و اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺸﺎرﮐﺖ آﻧﻬﺎ در آﻣﻮزش ، ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ﺣﯿـﺚ ﺳﯿﺎﺳﯽ ، ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ دﺳﺘﺮﺳﯽ زﻧﺎن ﺑﻪ ﻣﺠﺎري ﻗﺪرت و اﻗﺘﺪار ﮔﺮدد و در ﻧﻈﺎم ﻫﺎي ﺳﯿﺎﺳـﯽ ﻣﻠـﯽ ، آﻧـﺎن را از ﻗﺪرت ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺳﺎزد. ﺗﺠﻬﯿﺰ زﻧﺎن ﺑﻪ آﻣﻮزش ﻣﻘﻮﻟﻪ اي ﻣﻬﻢ و اﺛﺮﮔﺬار اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﯾﺠﺎد ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻻﯾﻪ ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ را ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ. در ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺠﺎري ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﮐﻪ ﻣﺘﻮﻟﯽ اﻣﺮ آﻣﻮزش زﻧﺎن در ﮐﺸﻮرﻧﺪ ﻫﻤﻮاره اﻏﻠﺐ ﻧﮕﺎه ﻫﺎ ﻣﻌﻄﻮف ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﺳﯿﺎﺳﺘﮕﺬاري ﺑﻮده اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺼـﻮﯾﺐ ﺳﯿﺎﺳـﺖ ﻫـﺎي ﮐـﻼن در ﻗﺎﻟـﺐ اﺳﻨﺎد و ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻻدﺳﺘﯽ ، ﻫﺪف ﮔﺬاري ﻫﺎي ﻣﻬﻢ در اﯾﻦ ﺣﻮزه را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ . ﺑﻌـﺪ از ﻧﻬﺎدﻫـﺎي ﺳﯿﺎﺳـﺘﮕﺬار ، ﻧﻬﺎدﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي و اﻗﺪام ، در ﻋﻤﻞ ، ﻣﺤﻘﻖ ﻧﻤﻮدن آﻣـﻮزش زﻧـﺎن را رﻗـﻢ ﻣـﯽ زﻧﻨـﺪ. در ﮔـﺰارش ﭘﯿﺶ رو ،اﺑﺘﺪا ﺑﻪ اراﺋﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮي از وﺿﻌﯿﺖ ﺳﻮاد آﻣﻮزي در اﯾﺮان ﺑﺎ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﺳﻮاد زﻧﺎن ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﺳﭙﺲ وﺿﻌﯿﺖ آﻣﻮزش زﻧـﺎن در اﯾﺮان در دو ﺑﺨﺶ آﻣﻮزش رﺳﻤﯽ در ﺳﻄﻮح ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﻋﺎﻟﯽ و ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ آﻣـﻮزش ﻓﻨـﯽ و ﺣﺮﻓـﻪ اي ﻏﯿـﺮ رﺳـﻤﯽ را ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﯿﻢ. در اﻧﺘﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎ و ﻧﻘﺸﻪ راه ﭘﯿﺶ رو در اﯾﻦ ﺣﯿﻄﻪ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﭘﺮداﺧﺖ.

١٦١