مقبوله مزبور اعم از آن كه در مورد حكم قضايى و يا حكم ولايى فقيه باشد علاوه بر اعتبار دينى بخشيدن به احكام انشائى فقيه بر اعتبار فتاواى او نيز دلالت مى كند , زيرا حاكم در حكم ولايى و يا قضايى به استناد فهم خود از احكام و قوانين شرعى حكم مى دهد و حكم او گرچه انشاء است وليكن فهم او اخبار از حقائق شرعى و دينى است

اگر غبار فهم بشرى تقدس و خصوصيات ديگر حقائق دينى را از آگاهى او نسبت به اصول و احكام شرعى سلب كرده باشد , حكم او عين واقع نبوده و در نتيجه رد آن به معناى رد حكم امام , پيامبر و خداوند نيست

اعتبار و اعتماد به حكم قاضى و حاكم و قراردادن آن در زمره احكام الهى قداست حكم و فتواى بشرى او را تامين مى كند زيرا همانطورى كه قبلا بيان شد بازگشت اين قداست به اصل حكم و مفهوم است بدون آنكه فهم يا خصوصيت فهمنده دخيل باشد بنابراين درك بشرى مانع قداست مدرك نيست

تقدس و نقدپذيرى علوم

معرفت شناس در صورتى كه اصول موضوعه خود را از هستى شناسى توحيدى اتخاذ نمايد تمامى مراتب دانشهاى حصولى و حضورى را كه درباره خطوط كلى دين يا برگرفته از متون معتبر دينى باشد الهى و مقدس مى داند و اين در حالى است كه اگر