ب. خشونتهای کلیسا: 487

1. سلب آزادی عقیده و دادگاه تفتیش عقاید 487

2. جنایت به عنوان مبارزه با جادوگری 489

نارسایی مفاهیم فلسفی غرب 493

مشکل علت نخستین 493

سخن هگل در علّت نخستین به تقریر فلسفه اسلامی 494

ریشه ضعف فلسفه غرب در این مسأله 497

بنا به اصالت وجود، ذات اشیاء همان وجود آنهاست 498

بنا به اصالت وجود، حقیقت هستی مساوی است با وجوب ذاتی 499

فرق «دلیل» و «علّت» در فلسفه هگل 500

وحدت «ذهن» و «عین» در فلسفه هگل 501

بیپایگی اصول هگل 502

ریشه نیازمندی اشیاء به علّت: 503

نظر متکلّمین: حدوث، مناط نیازمندی به علت است 505

نظر فلاسفه قبل از ملّا صدرا: امکان ذاتی ملاک نیازمندی به علّت است 506

نظر صدر المتألّهین: تشکیک در مراتب وجود 507

جمعبندی این بحث 509

نظر راسل در این مسأله 510

توحید و تکامل 513

متضاد پنداشتن نظریه تکامل با وجود خدا 513

پاسخ به فرض فوق 514

نتیجه مورد نظر قرآن از ذکر داستان آدم 514

به فرض ضدّیت نظریه تکامل با ماوراء الطبیعه این نظریه ضدّ دین است نه ضدّ خدا 515

تقریر ضدّیت نظریه تکامل با وجود خدا 516

اصل تکامل، بر عکس بیش از پیش وجود رابطه غائی بین موجودات را بیان میکند 517

آیا علم ازلی الهی و مشیت و اراده مطلق و ازلی مخالف نظریه تکامل است؟ 518

ازلیت مادّه 524

خدا یا آزادی؟ 525

تصادف، خدا، علیت 527

اصل علّیت مخالف با وجود خدا! 527

مفهوم آفرینش: 531

آفرینش یا تحصیل حاصل است و یا تناقض؟ 531

فرق میان جعل بسیط و مرکب 532

قانون دوم ترمودینامیک و مشکل راسل 533

قانون علیت قانون تجربی نیست 535

برهان نظم: 537

انتقادات دیوید هیوم بر برهان نظم 537

خلاصه نظریات هیوم در تقریر و انتقاد از برهان نظم 541

بررسی ایرادهای هیوم 543