عرفان حافظ ط-صدرا - مطهری، مرتضی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : عرفان حافظ ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 85

ج . گدایی و دریوزگی

. دستور دیگر جناب حافظ گدایی و دریوزگی است (چون بناست ما دیگر تأویل و توجیه نکنیم). گفت: «گدایی کن تا محتاج خلق نشوی». بهترین راه گدایی است در دنیا [1]. مثلًا در آن غزلش میگوید (حالا اگر شعرهای قبل و بعدش را بخوانم میفهمید که چیز دیگری میگوید، اما چارهای ندارم باید بگویم):

بر سر آنم کهگر ز دست برآید		دست به کاری زنم که غصه سرآید

خلوت دل نیست جای صحبت اضداد [2]		دیو چو بیرون رود فرشته درآید

صحبت حکام ظلمت شب یلداست		نور ز خورشید جوی بو که برآید

بر در ارباب بیمروّت دنیا		چند نشینی که خواجه کی بدر آید

ترک گدایی مکن که گنج بیابی		از نظر رهروی که در گذر آید

این غیر از این نیست که میگوید مردم در گذر راه میروند، بنشین گدایی را رها نکن، یکوقت میبینی یک آدمی میآید آنجا یک پولی به تو

[1] اینها را البته این مفسران نمیگویند، ولی من میگویم. اینها چون میخواهند از حافظ توجیهی برای الدنگی و میخوارگی خودشان پیدا کنند فقط همان شعرهای میخوارگی را میآورند، درباره شعرهای دیگر سکوت میکنند. من میگویم اگر بناست که ما به ظواهر اشعار حافظ عمل کنیم، یعنی آنها را بر مقصودش حمل کنیم، مکتب حافظ این است، دستورش تنها میخوارگی و شک در قیامت و این حرفها نبوده، آنها این را هم نتیجه داده؛ این حافظی که افتخار ایران است جهان بینیاش آن بوده، دستورهایش هم این بوده!

[2] یا «اغیار».

نام کتاب : عرفان حافظ ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 85

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست