جلسه چهارم

بسم اللَّه الرحمن الرحیم. فی تحقیق القول فی نحو وجود الحرکة. «قال الشیخ فی الشفاء: الحرکة اسم لمعنیین ...» [1] ..

این فصل را تحت عنوان «فی تحقیق القول فی نحو وجود الحرکة» عنوان کردهاند.

میخواهند تحقیق کنند و ببینند که چیزی به نام حرکت که در خارج وجود دارد وجودش چگونه وجودی است؟ آیا این وجود یک وجود بسیط «نقطه مانند» است، یعنی قابل تجزی به اجزاء نیست یا اینکه وجودش یک وجود «خط مانند» است، یعنی قابل تجزی به اجزاء است؟ قهراً اگر وجود حرکت نقطه مانند باشد، لازمهاش این است که امری دفعی الوجود و آنی الوجود و در عین حال مستمر البقاء باشد؛ یک امر بسیط غیر متجزی که در «آن» حادث میشود و بعد در زمان باقی میماند. ولی اگر وجود حرکت را خط مانند بدانیم حرکت در این صورت امری نیست که در آنْ حادث شود؛ حدوثش حدوث آنی نیست بلکه حدوث زمانی است و این حدوث مستمر است و یک فنای مستمر هم دارد.

پس میخواهیم ببینیم که آیا نحوه وجود حرکت از قبیل نحوه وجود نقطه هندسی