ببرند. شب بود و دشت وسیع از آتشهایی که نقطه به نقطه از طرف سپاهیان روشن شده بود جلوه خاصی داشت. دید تمام آرزوهایش برباد رفته، این قدرتها و عزتها نمیتواند سودی به او برساند. با کمال عجز و لابه دست به آسمان بلند کرد و گفت: ای آن که مُلک تو دائم و ثابت و همیشگی است، رحم کن بر آن که مُلکش از دستش میرود.

سلطان سنجر سلجوقی در آخرین لحظات زندگی خود این اشعار را با خود زمزمه میکرد:

کاخ آمال و آرزوهای انسان سخت سست بنیاد است. آدمی از تار و پود امل و آرزو در خیال خود نقشهها میسازد و یکمرتبه یک حادثه کوچک همه آنها را نقش بر آب میکند، فکر و عقیده و امل و آرزوی او را بکلی عوض میکند. فرض کنید آدمی را که سالم در کوچه و خیابان راه میرود و در سر نقشهها میپروراند، یکمرتبه پزشکان با کمال تأسف به او خبر بدهند که مبتلا به سرطان است و چاره پذیر نیست. فکر کنید چه غوغایی در جهان آمال و آرزوها و افکار و نقشههای این آدم پیدا میشود، مانند شهری که سیل در آن افتاده باشد و همه کوچهها و خانهها را گرفته باشد دیوارها و خانهها یکی پس از دیگری فرو میریزد، بلکه مانند شهری که بمب اتمی در آن انداخته باشند همه با هم زیر و رو میشوند. گاهی مشاهده یک منظره وحشتناک بدون آنکه منتهی به مرگ بشود، افکار و عقاید آدمی را عوض میکند. مثلًا هواپیما سقوط میکند و