و یا در آیهای دیگر:
وَ الَّذینَ جاهَدوا فینا لَنَهْدِینَّهُمْ سُبُلَنا [1].
کسانی که در راه ما با خلوص نیت کوشش کنند ما راه خود را بر روی آنها باز میکنیم.
متقابلًا از اینکه کارهای ناشایست انسان روح او را تیره و کدر میکند و کششها و گرایشهای پاک را از انسان میگیرد، به کرّات در قرآن سخن رفته است. از زبان مؤمنین میگوید:
رَبَّنا لاتُزِغْ قُلوبَنا بَعْدَ اذْ هَدَیتَنا [2].
و یا در وصف بدکاران:
کلّا بَلْ رانَ عَلی قُلوبِهِمْ ما کانوا یکسِبونَ.
چنین نیست بلکه ظلمت ظلم و بدکاریهایشان بر دلهای آنها غلبه کرد.
فَلَمّا زاغوا ازاغَ اللَّهُ قُلوبَهُمْ [3].
چون از حق روی گردانیدند خدا هم دلهایشان را از اقبال به
[1]. عنکبوت/ 69.
[2]. آلعمران/ 8.
[3]. صف/ 5.