دلایل سندیت عقل

مسئله سندیت و حجیت عقل از نظر اسلام در جای خودش ثابت است و علمای اسلام نیز از ابتدا تاکنون- جز گروهی اندک- هیچ کدام در سندیت عقل تردید نداشتهاند و آن را جزو منابع چهارگانه فقه به حساب آوردهاند.

1.دعوت به تعقل از طرف قرآن

ما چون درباره قرآن گفتگو میکنیم لازم است دلایل حجیت عقل را از خود قرآن استخراج نماییم. قرآن به انحاء مختلف- بخصوص تأکید میکنم که به انحاء مختلف- سندیت عقل را امضا کرده است. تنها در یک مورد میتوان از حدود شصت هفتاد آیه قرآن نام برد که در آنها به این مسئله اشاره شده است که «این موضوع را طرح کردهایم تا درباره آن تعقل کنید.» به عنوان مثال از یک تعبیر شگفتانگیز قرآن برایتان نمونه میآورم. قرآن میفرماید:

انَّ شَرَّ الدَّوابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُکمُ الَّذینَ لایعْقِلونَ «1».

بدترین جنبندهها «2» کسانی هستند که کر و گنگ و لایعقلاند.

(1). انفال/ 22.

(2). دابّه به معنای جنبنده، علاوه بر چهارپایان شامل حشرات هم میشود. اما در زبان عربی