responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی    جلد : 1  صفحه : 379

روزى مرا پيش زرگرى برده و گفت مثل هذا و رفت، از زرگر پرسيدم كه اين چه قضيه و چه حرفى بود؟ گفت اين زن از من درخواست كرده بود كه صورت جنّى و شيطانى براى او بسازم كه در مواقع مقتضيه نصب العينش كرده و لعنتش نمايد، من گفتم جنّ و شيطانى نديده‌ام كه صورتش را تهيه نمايم، اينك محض براى شناساندن صورت شيطان ترا آورده و گفت مثل هذا. اينگونه نوادر در زشت‌روئى جاحظ بسيار و بهمين شعر كشكول شيخ بهائى ختم گفتار مينمايد:

لو يمسخ الخنزير مسخا ثانيا

ما كان الا دون قبح الجاحظ

جاحظ در پايان زندگانى مبتلا بفلج نصفى گرديد بطورى كه نصف بدنش را از شدت حرارت كافور و صندل طلايه كرده و نصف ديگرش را هم اگر با مقراض مى‌بريدند خبردار نميشد، در آن حال مبرّد از وى جوياى حال گرديد در پاسخ گفت چگونه باشد حال كسى كه نصف بدنش از طيران پشّه متألم و دردناك است و نصف ديگرش از بريدن باخبر نباشد، گذشته از اين سنگ مثانه‌اى دارم كه مانع از جريان طبيعى بول است و شديدتر از همه اينها نود و شش ساله بودن من است پس اين دو بيت را فروخواند:

اترجو ان تكون و انت شيخ‌

كما قد كنت ايام الشباب‌

لقد كذبتك نفسك لبس ثوب‌

دريس كالجديد من الثياب‌

از اشعار خود جاحظ است:

و كان لنا اصدقاء مضوا

تفانوا جميعا و ما خلدوا

تساقوا جميعا كؤس المنون‌

فمات الصديق و مات العدو

جاحظ بهمان حالت فلج بوده تا در ماه محرم دويست و پنجاه و پنج از هجرت (255 ه ق) در بصره درگذشته و يا در بغداد بدرود جهان گفت و در مقبره خيزران بخاك رفت.

كنانى بكسر كاف ميباشد، ليثى بفتح لام، منسوب به ليث بن بكر بن عبد منات بن كنانة بن خزيمه است.

(ص 115 هب و 423 ج 1 كا و 503 ت و 167 ج 2 ع و 1753 ج 3 س و 74 ج 16 جم و 666 مط و 212 تاريخ بغداد و 430 جواهر الادب و غيره)

جاحظ اخير يا جاحظ ثانى محمد بن حسين-

بعنوان ابن العميد در باب كنى خواهد آمد.

نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی    جلد : 1  صفحه : 379
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست