responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : گستره شريعت نویسنده : خسروپناه، عبدالحسین    جلد : 1  صفحه : 92
پايان حيات بشر به شمار مي‌رفت، به دين حاجتي نبود، هم‌چنان که شناخت زواياي ابديت و سعادت اخروي تنها وام‌دار دين و شريعت است. حال اگر وحي در تمامي ابعاد بشر جريان يابد نقش حس و عقل در نظام معيشتي انکار مي‌گردد. [1] ابطال اين دليل از مطالب گذشته روشن خواهد شد؛ زيرا اولاً، با حضور دين در ساير ابعاد وجودي انسان، عرصه براي نقش آفريني حس و عقل تنگ نمي‌شود و اصولاً، انديشيدن، با انگيزه‌ي رباني يا شيطاني شکل مي‌گيرد؛ بنابراين مي‌توان به انديشه‌ي عقلاني صبغه‌ي ديني داد و به عقلانيتِ ابزاري، اهداف الهي و ديني بخشيد. ثانياً، به چه دليل سعادت ابدي و اخروي انسان از سعادت دنيوي او تفکيک مي‌گردد؟ مگر تفکيک و جداانگاري ساحت‌هاي مختلف انسان امکان‌پذير است؟

2-1-3-1- با بررسي يافته‌هاي ديني و آموزه‌هاي شرعي در حوزه‌هاي مختلف توصيفي و ارزشي، اعم از معارف، اخلاقيات، تکليفيات و غيره ردپايي از روش زندگي اجتماعي بشر و مديريت و برنامه‌ريزي توسعه‌ي جامعه يافت نمي‌شود؛ بنابراين، با نگرش درون‌ديني نيز نمي‌توان ترسيم زندگي و نظام معيشتي را به دين واگذار کرد.

مهندس بازرگان در تبيين اين دليل مي‌نويسد:

آنچه در هيچ يک از سرفصل‌ها يا سوره‌ها و جاهاي ديگر ديده نمي‌شود، اين است که گفته شده باشد آن (قرآن) را فرستاديم تا به شما درس حکومت، اقتصاد، مديريت و يا اصلاح امور زندگي، دنيا و اجتماع را بدهد. [2]

اين استدلال نيز ناتمام است؛ زيرا استقراي بازرگان در اين مساله ناقص است؛ چون اگر وي به آيات مختلف قرآن در باب مسائل اقتصادي، سياسي، اجتماعي، قضايي و جزايي مراجعه مي‌کرد؛ به اين داوري دست نمي‌زد؛ علاوه بر اين که پيش فرض غلط مرحوم بازرگان اين است که قرآن تنها منبع دين است در حالي که روايات و سنت پيشوايان دين نيز بخش مهمي از شريعت را به عهده‌ دارند و آن هم بيانگر احکام اجتماعي دين است. [3]


[1] عبدالکريم سروش، «دين اقلي و اکثري»، کيان، ش 41.

[2] کيان، ش 28، ص 52.

[3] براي مطالعه‌ بيش‌تر ر. ک: نگارنده، «اسلام جامع‌نگر و انقلاب اسلامي ايران» جرعه‌ي جاري.

نام کتاب : گستره شريعت نویسنده : خسروپناه، عبدالحسین    جلد : 1  صفحه : 92
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست