نام کتاب : تبيين براهين اثبات خدا نویسنده : جوادی آملی، عبدالله جلد : 1 صفحه : 64
با قبول سه اصل فوق ، مسال مربوط به معرفت و شناخت و سؤالاتي که
در حوزه اين مهم موجود است ، ظهور مي نمايد ؛ مانند « آيا انديشه انسان
راه به واقع مي برد ؟ » در برابر اين سؤال پاسخ هاي متعددي تصوير مي شود که
از جمله آن ، پاسخ شکاکانه برخي است که در وصول به واقع ترديد کرده و راه
خروج از ترديد را نيز انکار مي نمايند يا آن که براي خروج از آن ، در حيرت
باقي مي مانند . بعضي ديگر هم معرفت يقيني نسبت به واقع را ممکن دانسته و
در برابر پرسش هاي ديگري نسبت به آن معرفت قرار مي گيرند .
قضاياي سه گانه ياد شده از نوع قضاياي فلسفي و هستي شناختي هستند ،
ليکن شک و ترديد درباره آن ها مسئله علم و معرفت را به عنوان يک مسئله و
پرسش از بين مي برد ؛ يعني شروع پرسش با اذعان به اين سه قضيه همراه است و
کسي که با حفظ پرسش هاي معرفتي در اين قضايا ترديد مي نمايد ، بين پرسش و
غير پرسش امتيازي نمي گذارد و سؤال و عدم سؤال براي او تفاوتي ندارد ، چنان
که پاسخ و عدم پاسخ نيز براي او نمي تواند فرقي داشته باشد .
پس کسي که از معرفت سؤال مي کند يا از ترديد و شک خبر مي دهد ، از
مبادي تصديقي و تصوري چندي بهره مي برد ؛ مانند تصور واقعيت ، انديشه هستي و
تصديق به واقعيت و انديشه خود .
همان گونه که برخي مبادي فلسفي فرصت بحث يا گفت و گو پيرامون معرفت
و شناخت را پديد مي آورد ، برخي ديدگاه هاي هستي شناختي نيز راه اذعان به
معرفت و خروج از ترديد و شک را هموار مي سازد ، چنان که انکار آن مبادي به
انکار معرفت يقيني نسبت به واقعيت منجر مي شود .
نام کتاب : تبيين براهين اثبات خدا نویسنده : جوادی آملی، عبدالله جلد : 1 صفحه : 64