نام کتاب : تبيين براهين اثبات خدا نویسنده : جوادی آملی، عبدالله جلد : 1 صفحه : 40
معاد بدانند ، يا مقرب درجات معنوي قيامت تلقي نمايند ، در چنين
فضايي قرآن مجيد ، جدال احسن دارد و مي فرمايد : بت هايي که نه پاي رفتن
دارند و نه دستِ دفاع يا تهاجم و حمله دارند ، نه گوش شنيدن دارند و مانند
آن ، هرگز توان ايجاد نظم بين ذرّات عالم را نداشته ، بر اين کار مهم قادر
نيستند .
بنابر اين معلوم شد که قرآن هرگز به نظم کيهاني و نظير آن ، براي
اثبات اصل واجب الوجود استدلال نفرموده است و يا به آن براي اثبات اصل خالق
برهان اقامه نکرده است ، چنان که براي اثبات اصل ربوبيت مطلق و جهاني
خداوند نيز دليل اقامه ننموده ، زيرا همه موارد ياد شده مبادي معقول و
مقبول طرفين بوده است و هرگز مورد انکار بت پرستان نبوده است تا بخواهد با
استدلال ثابت شود ، بلکه تنها مدار استدلال قرآن ، همانا اثبات ربوبيت خاص و
مقطعيِ خداوند براي انواع مخصوص جهان است و مشرکان ، نه منکر اصل عليت
بوده و نه قائل به تصادف بوده اند ، لذا قرآن کريم مي فرمايد : کارهاي منظم
و عميق علمي را که حتماً بايد علت عليمِ قدير انجام دهد ، بتهايي که نه از
خود آگاه اند و نه از ديگر اشيا با خبراند ، هرگز نمي توانند ايجاد نمايند
.
چهارم . علم حصولي و حضوري به واجب
برهان حصولي و روش مفهومي و منطقي براي اثبات واجب لازم است و
مايه نورانيت عقل مي گردد و ايمان به آن معقول و مقبول مستند است ، و حکيم
مؤمن از نظر قرآن کريم بصير و بيناست و در قيامت نيز بينا محشور مي شود ،
زيرا ايمان بسياري از افراد در صدر اسلام ، بر اثر استدلال هاي قرآني بود
که با قالب علم حصولي و مفهوم منطقي تبيين و ارايه مي شد و مستمعان واعي آن
، داعي ايمان مي يافتند و نداي داعي الهي را لبيک مي گفتند و همين قدر
براي آن ها سودمند بود ، و اگر کسي اين چنين
نام کتاب : تبيين براهين اثبات خدا نویسنده : جوادی آملی، عبدالله جلد : 1 صفحه : 40