وجود قوانين و احکام فراگير اخلاقي که مورد اذعان همگان بوده و تکليف اخلاقي را براي آن ها به دنبال بياورد ، به گونه اي که با لحاظ آن احکام ، احساس هراس ، اضطراب يا شرم نسبت به رفتار خود داشته باشند ، نيازمند برهان است و ادّعاي بيّن بودن نيز ابتداي نزاع است .

کسي که با استفاده از مقدمه فوق ، برهان اخلاقي بر اثبات وجود خدا اقامه مي نمايد ، ناگزير بايد به گونه اي يقيني آن را مبرهن نمايد ، زيرا در مسائل فلسفي چيزي کم تر از يقين راه گشا نيست .

علوم طبيعي به دليل اين که براي رفع مشکلات علمي انسان استخدام مي شوند ، با آگاهي هاي ظني نيز مي توانند مورد استفاده قرار گيرند ، بلکه به دليل دشواري تحصيل يقين در اين علوم ، در بسياري موارد ، چاره اي جز اکتفا به تئوري هاي غير يقيني نيست .

دانش پزشکي که بر تجربه و استقرا متکي است ، هرگز نمي تواند در انتظار تحصيل يقين ، بيماراني را که در کشاکش مرگ و زندگي ، روزگار مي گذرانند ، رها سازد ، بلکه با استفاده از تئوري هايي که احتمال موفقيّت آن ها در حدّ مطلوب است ، ناگزير نيازهاي ضروري زندگي را تأمين مي نمايد .

علوم رياضي نيز در مواردي که به مبادي طبيعي اعتماد مي کنند يا در مورد امور طبيعي به کار برده مي شوند ، با دشواري هاي مربوط به اين علوم ، دست به گريبان هستند ، در نتيجه اقتدار علمي و قدرت برهاني خود را از دست مي دهند .

وجود سطح که مورد نياز بسياري از اشکال هندسي است ، در صورتي که با نظريه اتمي ذيمقراطيس يا نظريّه هاي ديگر مورد شک قرار گيرد ، ترديد در تحقّق طبيعي و خارجي همه شکل هايي که مهندسان براي ساختن يک بنا ترسيم مي کنند ، به دنبال مي آورد ؛ ليکن مهندس علي رغم ترديد ، با احتمالي مقبول در