ذات واجب را اثبات مي کنند ، اعتماد مي نمايند ؛ مانند برهان حرکت يا حدوث که پس از رفع معايبي که در برخي تقريرهاي آن وجود دارد ، هم چنان ناقص است و از اثبات ذات واجب عاجز است .

سوم . براهيني که صحيح و کامل هستند ؛ مانند برهان صديقين .

اغلب براهيني که مورد اعتراض و شبهه واقع شده ، از صورت يا تقريري تام و صحيح برخوردار نيست ؛ برخي از آنها نظير برهان وجودي يا برهان اخلاقي معيب و فاسد هستند ، و بعضي ديگر مانند برهان حرکت يا حدوث ، در صورتي که به گونه اي خالي از عيب عرضه شوند هم ناقص هستند .

هر يک از فصل هاي اين کتاب به بررسي يکي از براهين اختصاص داده شده است و تقرير صحيح و کامل براهيني که از نوع سوم هستند ، تبيين شده است و چون بسياري از شبهاتي که در مورد براهين اثبات واجب مطرح شده ، مبنايي معرفتي داشته و از ترديد در محدوده آگاهي و معرفت بشري ناشي مي شود ، ناگزير دو فصل نخست از مباحث کتاب به مسائل شناخت شناسي اختصاص يافته است .

اميد است خداوند سبحان که نور سماوات عقول و قلوب و فروغ اراضي اجرام و ابدان است ، نه تنها اشياي جهان را آن طور که هستند ، به همه مشتاقان معارف الهي ارائه دهد ؛ « اللهم أرنا الأشياء کما هي »[1]، بلکه خود را آن طور که مقدور آنان است ، به همگان نشان دهد ، تا در پرتو عرفان حضرتش ، معرفت رسول گرامي او ميسور و در سايه شناخت رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلّم ، معرفت حجّت خدا حاصل شود و در ظلّ شناخت حجت خدا ، هدايت ديني تأمين گردد .

« اللهمّ عرّفني نفسک فإنّک إن لم تعرفني نفسک ، لم أعرف نبيّک ، اللهمّ عرفني رسولک ، فإنّک إن لم تعرّفني رسولک لم أعرف حجتک ، اللهمّ عرّفني حجّتک ، فإنّک