ولايت به عنوان يك حكم وضعى

ولايت يك حكم وضعى اعتبارى است , و آن در موردى است كه مولى عليه , محجور باشد , يعنى جايى كه حجر نباشد در آنجا ولايت راه ندارد .

به عنوان مثال , پدر بر فرزند نابالغ و كوچك خود ولايت محضه دارد . لذا هيچ يك از تصرفات فرزند نابالغ , ممضى نمى باشد , آنچنان كه عمد او خطاست , و قصد او همچون( لاقصد) است . لذا تمام كارهاى او را پدر به عهده مى گيرد , و اگر هم بيع و شراء و يا اجاره و عقد صلح فرزند نابالغ مورد قبول باشد , به دليل آن است كه در زير پوشش ولايت پدر قرار مى گيرد .

در بعضى موارد نيز ولايت پدر , به صورت يك ولايت تلفيقى است , مانند ولايت پدر بر دختر بالغه و رشيده , زيرا در مسأله نكاح گر چه او صاحب نظر و اختيار است , ولى عقد نكاح او مشروط به اذن پدر است .

از اين مرحله كه بگذريم , پدر يا جد هيچ ولايتى نسبت به فرزند بالغ خود ندارند , يعنى نه پدر به عنوان ولايت محضه مى تواند مستقيما كارهاى فرزند را به عهده بگيرد , و نه تصرفات فرزند مشروط به اذن پدر است , هر چند كه در اين موارد اطاعت از ابوين بر فرزند