مفهوم اجمالى صبر :

بنابر آنچه مجموعا از روايات به دست مى آيد , صبر را اينگونه مى توان تعريف كرد :

مقاومت آدمى در راه تكامل , در برابر انگيزه هاى شرآفرين , فسادآفرين و انحطاط آفرين .

براى مثال مى توان فعاليت يك كوهنورد را در نظر گرفت . . .

در راه رسيدن به قله ى بلند كوه , موانعى موجود است و اين موانع چه از درون وجود آدمى و چه در خارج از هستى او , هر كدام به نوعى مزاحم و جلوگير حركت اويند : از درون , راحت طلبى و ترس و نوميدى و هوس هاى گوناگون , او را از رفتن باز مى دارند و به صورت وسوسه هائى دامنگير , انگيزه ى حركت و صعود را در او مى ميرانند و از برون , سنگ و صخره و گرگ و دزد و خار و غيره . . . عملا پاى او را از پيشروى باز مى دارند .

كسى كه با مزاحم هائى از اين قبيل روبرو است يا از